Op en rond het Plein 1969 gebeurt nu van alles. Kunstproject 13 Hectare heeft drie kunstenaars en ontwerpers gevraagd een voorstel te doen voor de herinrichting ervan. Via hun website www.dertienhectare.nl kun je stemmen welk je het mooiste vindt. Zondagmiddag luisterden 75 bezoekers onder leiding van Gertjan Arts in de muziekfabriek naar de ideeën van de ontwerpers. Hun schetsen roepen al enkele weken veel discussie op via de drie mega posters naast de bibliotheek. Zondag bleek, in een levendige discussie, dat achter elke schets een goed doordacht idee zat.
Matthijs Bosman: "Laat er midden in het dorp een weiland zijn". Mensen én dorpen dragen hun oorsprong mee in hun hart. Het Plein is nu weinig meer dan een weiland van steen. Een echt weiland daarvan maken, is verrassend en prikkelt de verbeelding, maar schept ook wel degelijk allerlei kansen. Terwijl de oude functie blijft, want een wei is een prima plek voor feesten en manifestaties. Maar een weiland kost weinig in aanleg, je kunt het ook langzaamaan laten groeien, gefaseerd aanleggen. Het geeft sfeer aan de omgeving, en kan echt door de burgers en bezoekers in bezit genomen worden. De wegen eromheen gaan functioneren als terras, of bieden plaats aan de kraampjes van de markt. Ook is het ideaal als waterberging.
Theo Mathijssen: Veranderen is altijd moeilijk. Maar als het nodig is, kan een doordachte en ingrijpende 'reset' een goede weg zijn, als daardoor een aantrekkelijke en beter georganiseerde ruimte ontstaat waarin we graag verblijven.
In de geschiedenis van HD ziet hij enerzijds een lintdorp en anderzijds verstedelijking. En in het Plein het centrum. Maar regelmatig wordt ook deze grote ruimte benut voor feest en ontmoeting. Theo wijst ook op het naastgelegen Raadhuisplaza. Dat is al een geborgen plein, precies in de zon en leunend tegen de weg, bereikbaar en uitnodigend.
Hij ziet zo een supercentrum ontstaan met de beide supermarkten Noord-Zuid aan beide zijden. Daartussenin een begrensde zone met meerdere plein-ruimtes. Elk plein met een eigen karakteristiek. Belangrijk is dat de pleinen ruimtelijk zijn verbonden, gaan samenhangen en overvloeien. In hun voorstel wordt Plein 1969 verdiept (water) en deels met licht materiaal overkapt, wat vele mogelijkheden schept voor plaatselijke initiatieven. Auto's niet op het Plein maar onder de bomen en achter de supermarkten. Het meeste is er al, wat nodig is zijn enkele ingrepen die de samenhang versterken en nieuwe kansen bieden.
Jeroen Doorenweerd: Probleem van het Plein is niet de vloer, niet de (prachtige) lucht maar de horizon. Hij doet een gewaagd voorstel, en benadrukt dat het serieus is en, als wij willen, ook haalbaar. Hij schetst een nieuw robuust beeld, waardoor het Plein niet meer opvalt, geen probleem meer is. Hij noemt dit "Brutalist Arcadia", wat verwijst naar een vijftig jaar oude stroming in de architectuur, met gebruik van veel ruw beton. Door dat beton, bv via bakken aan de zijden, te laten overwoekeren door veel en deels hangend groen, ontstaat sfeer. Boven is de kern een betonnen weg, in een soort cirkel. Beneden ontstaat een totaal ander plein dat bovendien qua originaliteit de Schijndelse boerderij naar de kroon steekt. Het probleem wás de horizon. Die is niet meer saai maar wonderbaarlijk.
Die laatste woorden, niet saai maar wonderbaarlijk, typeerden mijns inziens ook de bijeenkomst. Het Plein-probleem wordt nu echt leuk, een boeiende kans voor ons dorp. Mijn advies: Ga stemmen!!
Tekst: Antoon Verhaak.
Fotografie: Wim van der Lubbe