overweging op 25 november 2012   

‘Als ik wat meer te zeggen had dan zouden mijn mensen wel doen wat ik wil’,  zei een verantwoordelijke. Iemand hoorde dit. Zijn antwoord: ‘Dat krijg ik zelfs bij mijn vrouw niet voor elkaar.’ We kennen deze uitspraken en reacties. Ze komen vaker voor. Het gaat om wie het voor het zeggen heeft, in het gezin, in de samenleving. Het gaat om de macht. Met de beste bedoeldingen meestal. Maar is dit de manier van leiding geven?

Om de wijze van leiding geven gaat het om op dit feest van Christus Koning. Het gaat om het uitoefenen van gezag. Het gaat er om hoe mensen bijeengehouden worden, niet verloren lopen en aan hun eigen lot overgelaten. We vieren dit feest in een tijd waarin gezocht wordt hoe we aan een goede samenleving kunnen bouwen. We kennen ook de valkuilen waarin mensen terechtkomen wanneer ze geen contact meer houden met hun achterban en zelf uitmaken wat goed is voor een ander. Rutte en Samson likken hun wonden. Het feest van Christus Koning is dan ook begin vorige eeuw ingesteld om een gelovig antwoord te geven op dictaturen die in Europa in opkomst warem en het geloof achter de voordeur werd gestopt. Geloof is iets voor iemands privéleven en niet voor de publieke sector, zei men. Dit hoor ik vandaag meer in de politiek… Daarom krijgen we vandaag dit feest van Christus Koning aangereikt.

Hoe houd ik mensen bij elkaar? Hoe zorg ik er voor dat ze elkaar ondersteunen en helpen? Hoe bouw ik aan verbondenheid, bouwen wij aan dat nieuwe Verbond? Hierom gaat het in de kern. Gebeurt het door de regels aan te scherpen zoals nu ook in onze katholieke kerk, met name in Nederland, gebeurt? Liedjes die niet meer gezongen mogen worden en vieringen die verboden worden? Of is er een andere weg, misschien wel een betere?

Jezus vat zijn koningschap tegenover Pilatus samen door te zeggen dat Hij getuigenis wil afleggen van de waarheid. Welke waarheid? Er zijn genoeg dictators die menen dat zij de waarheid in pacht hebben. Is dat het soort waarheid waar Jezus het over heeft?

Jezus luistert naar mensen. Hij houdt mensen een spiegel voor en zegt: trek nu zelf je conclusies maar. Die spiegel die Hij hun voorhoudt zijn een paar vragen, oproepen zo je wilt. Houd van God en van je naaste. Weet je wie je naaste is? De naaste is iemand die je niet zelf hebt uitgekozen maar die zo maar op je weg komt. Breng je eer aan God? Houd je een plekje voor Hem open? En hoe breng je rust in je vele bezigheden? De smart Phone hoeft toch niet altijd aan te staan? Zo kan ik nog wel meer vragen oproepen die allemaal te maken hebben met de spiegel die Jezus ons voorhoudt. Jezus heeft de waarheid niet in pacht, zo geloof ik. Hij werkt naar de waarheid toe. Hij werkt toe naar een ware, een gerechtvaardigde wereld. Naar Gods waarheid zijn we samen op weg.

Dat een christen niet de waarheid in pacht heeft, betekent ook dat je samen moet luisteren. Tevens moet je onderscheiden welke de goede richting is. Hoe wij mensen met elkaar zó omgaan dat anderen gelukkig worden aan ons. Een dictator zegt: er is maar één weg, de mijne. Jezus zegt Ik ben de weg, de waarheid en het leven. Jezus is dat als persoon, je zou kunnen zeggen als rolmodel. Nooit te kopiëren, wel te volgen.

Het houdt in dat je Jezus’ suggesties nooit totaal kunt toepassen. Er zullen altijd andere geluiden meeklinken. Het is als in onze maatschappij. Een samenleving die niet weet om te gaan met dissidenten is gedoemd te sterven. Die kritische stemmen heb je als organisatie, als kerk, nodig. Rechts en links in de kerk: je moet ze er bij houden. Een goede leider weet de uitersten de verzoenen. Wanneer de meester of de juf op school duidelijk één partij in de groep kiest, ontstaat er geruzie en rumoer. Wanneer één kind in het gezin wordt voorgetrokken, leidt dit niet tot een goede sfeer. Zo is het ook in onze kerk, en in onze maatschappij.

Echt gezag weet ieder er bij te houden. Dan groeit een veilige samenleving. Veilig voor ons en zeker voor onze kinderen en kleinkinderen. Dat willen we toch?

Joost Jansen, norbertijn

Deze overweging gaat uit van het evangelie van deze zondag Johannes 18,33b-37.

Hoe staat u ten opzichte van gezag (en macht!)?

U kunt reageren: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.