Nederland maakt zich op voor de troonswisseling. Een koningslied is bijna gesneuveld, misschien wel omdat je niet met zoveel mensen één lied kunt schrijven. Dat kun je beter overlaten aan een goede tekstdichter. Iets aan een specialist toevertrouwen is ook een hele kunst. Of je het nu hebt over het proces van het maken van zo’n gezamenlijk lied, of de bewogenheid voor koningin Beatrix en de nieuwe koning Willem-Alexander: het gaat steeds opnieuw over hoe je bent als gemeenschap, als samenleving. Mensen zijn niet geschapen om eenling te zijn. Mensen zijn geschapen om samen te leven. En voor ons ligt de bron hiervoor in God…

Maak ik nu een grote sprong? Misschien wel. Maar als ik goed luister naar de verhalen die in de tijd van Pasen klinken, dan gaat het steeds over de groei van een gemeenschap. Over de groei van de familie van God, de groei van de kerk van Christus. Jezus in het evangelie van vandaag: jullie moeten elkaar blijven liefhebben… En Hij noemt het een nieuw gebod! Hoezo nieuw? Liefhebben is toch al zo oud als de mensheid? Een meisje van twaalf jaar bij een vormselbijeenkomst verbond liefhebben met zoenen. Begrijpelijk. Toen ik het voorbeeld gaf van een man die iedere dag zijn zwaar demente vrouw ging bezoeken in Cunera en vroeg of dat liefde was, merkten we allemaal dat liefhebben wel heel veel kanten heeft. Van zoenen tot onvoorwaardelijke trouw. Is liefhebben nodig ook om een samenleving bij elkaar te houden, een volk? En over welke liefde hebben we het dan?

Wanneer Jezus spreekt over liefhebben dan hoor je bezorgdheid in zijn stem. Wanneer ouders hun kinderen waarschuwen als ze gaan stappen, dan wordt dat toch ingegeven door reële gevaren? Ze waarschuwen toch uit bezorgdheid? Wanneer Jezus nadrukkelijk een aantal keren herhaalt dat zijn vrienden trouw moeten blijven aan elkaar, elkaar moeten blijven liefhebben, dan voorziet Hij dat er verdeeldheid kan optreden. En dat is gebeurd. Kerken zijn uit elkaar gegaan. Mensen denken dat als ze niet meer hun eigenheid voldoende kunnen uitdrukken, ze zich moeten losmaken van anderen en een eigen groep moeten stichten. Of dit nu bij gezinnen gebeurt of bij kerken. In de laatste Hadeejer vindt u een voorbeeld.

Maar moet je je dan niet gewoon neerleggen bij het feit dat mensen individualistischer zijn geworden en zelf wel uitzoeken wat goed voor hen is? Is het niet gewoon de evolutie bij de mens? Ik ken er genoeg vandaag die zo reageren. Een overheid dient dan alleen om je eigen weg te kunnen gaan. Maar dan holt de onderlinge betrokkenheid wel achteruit. Dan bouwen we niet aan saamhorigheid en ook niet aan liefde…

Wanneer Jezus spreekt over het nieuwe gebod van de liefde dan gaat het om de onderlinge verbondenheid tussen mensen. Het gaat Hem ook over een gezonde samenleving waarin ieder zijn plekje heeft, met name de meest zwakken. En Hij blijft er op hameren omdat Hij heel diep ervaren heeft dat verbondenheid tussen mensen en met God zijn Vader pas echt geluk brengt. Geluk groeit niet als ik in mijn eentje mijn gang kan gaan en daarvoor voldoende geld heb. Geluk groeit waar het over en weer tussen mensen op liefde en vriendschap is gebouwd.

Wanneer over enkele dagen koning Willem-Alexander het stokje overneemt van zijn moeder Beatrix dan gaat het niet om twee mensen ‘van hoge geboorte’. Het in wezen om hoe wij als samenleving in Nederland elkaar opbouwen in vrede en vriendschap. En daar is nog heel wat werk in uitvoering! Daar is nog heel wat werk aan groei in vriendschap en liefde. En dan gaat het niet in de eerste plaats om liefkozen en knuffelen, dan gaat het om inzet voor elkaar. Het gaat om de acceptatie van de kwetsbaarheid van de ander. Het gaat om de eerste stap te durven zetten, niemand uit te sluiten, de ander behandelen zoals we zelf behandeld zouden willen worden, ons verplaatsen in de ander. Het gaat om de wetenschap dat Jezus zich identificeert met iedereen die kwetsbaar is. Laten we aan de slag gaan, vandaag en morgen. Laten we fijne dagen hebben op en rond Koninginnedag. Maar laten we ook stilstaan bij waar het uiteindelijke omgaat: liefde.