Deze week vlogen de cijfers ons om de oren. Het koffertje met de Miljoenennota van de derde dinsdag in september ging open en de plussen en minnen voor ons inkomen en dat van ons land werden helder. Ga ik er veel op achteruit? En wat doet de hypotheekrenteaftrek? Is de eerste reactie naar onszelf gekeerd of kijken we ook wat de uitgaven voor ontwikkelingshulp doen?

 

Wanneer het om geld gaat raakt ons dat en niet alleen in de portemonnee. Het raakt ons ook in ons welbevinden, want geldzorgen geven vaak angst, ontnemen je je vrijheid. Om bezit worden oorlogen gevoerd. In het conflict in Syrië hoor ik weinig dat onder Syrië de grootste gasbel van de aarde ligt. Wie daar de baas is of wordt, heeft een schat in de grond.

 

Om geld en bezit gaat het ook in het evangelie. Een moeilijk verhaal, wel heel herkenbaar. Een rentmeester, dus iemand die namens de eigenaar de zaak goed moet beheren, fraudeert. Aan faillissementsfraude gaat ongeveer 2 miljard aan inkomsten voor de staat verloren, zo hoor ik onze minister van financiën zeggen. En dan lijkt het alsof Jezus dit als voorbeeld stelt. Want de heer lijkt de frauduleuze handelingen van zijn rentmeester te prijzen. Ik vind het toch moeilijk…

Die rentmeester redeneert bij zichzelf, horen we. Gelukkig maar, denk ik dan. Even in je zelf keren, nadenken. Hoe is het gekomen? Waarom reageert mijn directeur op deze manier? Zou ik wellicht iets verkeerds hebben gedaan? De rentmeester verlaagt de schuldbekentenissen. Zouden dat zijn woekerrentes, zijn exorbitante bonussen, zijn geweest? Waarschijnlijk probeert hij de schade binnen de perken te houden. Wat er allemaal al niet kan gebeuren als je even nadenkt over hoe het allemaal zo gekomen is in je leven...

Jammer dat dit niet altijd gebeurt. Pas nog hoorde ik van een werknemer die uiterst bekwaam was, maar heel weinig contact had met zijn collega’s omdat die toch niet zo slim zijn als hij. Hij kwam buiten te staan, na enkele jaren ploeteren. Hij kon hoegenaamd niet in zichzelf keren, nadenken over zijn eigen functioneren. Gelukkig dat de rentmeester uit het evangelie dit wel kan. En Jezus prijst hem. Zijn afperspraktijk wordt niet goedgekeurd, wel zijn manier van handelen nadat hem de wacht is aangezegd. Hij keert zich ten goede.

Maar de meesten van ons gaan niet met het grote geld om. En het is natuurlijk gemakkelijk om te verwijzen naar de banken, de grote multinationals en naar de regering. Dan hoef je voor je zelf geen consequenties te trekken uit dit evangelie. Dan hebben we de angel uit de boodschap van Jezus gehaald, want dit verhaal is doorverteld voor ieder van ons.

Daarom ook dat laatste gedeelte van het evangelie: wie betrouwbaar is in het kleine, is het ook in het grote. Je kunt niet twee heren dienen, God of de geldduivel. Wat, wie is ons dan toevertrouwd? Hoe gaan we daarmee om? Hoe gaan we om met hen voor wie wij zorg hebben? Zeggen we: daar moeten anderen maar voor zorgen? Of kijken we waar we zelf een hand kunnen toesteken? Kies ik voor mijn eigen belang of zie ik ook het goed van de ander/ Als ik leef voor een ander en ik medestanders maak, dan is er ook meer draagvlak in onze samenleving om bijvoorbeeld de ontwikkelingshulp op peil te houden. Wie in het kleine betrouwbaar is, zal het ook in het grote zijn. Wie op kleine schaal ruziënde mensen tot elkaar kan brengen, die bouwt ook mee aan vrede wereldwijd. Wie zijn hart bij de ander heeft, kijkt ook met mildheid hoe op groter vlak mensen ondersteund kunnen worden.

Ik ken een rooms-katholieke gemeenschap met een grote inzet voor de vrede in oorlogsgebieden. Ze beginnen altijd door krijgsheren te masseren en ze langzaam te brengen tot een eerste ontmoeting in levende lijve. Het zijn vaak hele kleine voorzichtige stapjes. Langzaam werken ze eraan dat deze krijgsheren bij zichzelf te rade gaan, net zoals die rentmeester uit het evangelie. Die ander, die voormalige vijand, is ook een mens, net zoals jij. Lieve mensen: wij kunnen ook die goede keuze maken. Wat en wie God ons heeft toevertrouwd is niet ver weg, is niet hoog in de hemel. Wie of wat ons is toevertrouwd is heel dichtbij, onder handbereik. Durven we het aan om hier omzichtig mee om te gaan?

Joost Jansen, norbertijn