‘Als je maar goed voor je medemens bent…’, ik hoor deze opmerking vaak. Veelal wordt het gezegd om te excuseren dat men niet of weinig naar de kerk gaat. Ouderen voelen zich onhandig omdat ze zo hun best hebben gedaan om hun kinderen mee te nemen in het geloof en zien hoe ze er zo anders mee omgaan. Of zelfs helemaal niet meer mee omgaan, in hun ogen. ‘En ze doen echt wel goed voor hun medemens…’, hoor ik ze zeggen.

 

Natuurlijk is het prima dat je goed voor je medemens bent. Het gaat tenslotte om een hele wereld die in brand staat. Die ‘hele wereld’ is eveneens te vinden in onze buurt, want ook vlak bij huis is de economische crisis toegeslagen. Er zijn genoeg mensen hier in Heeswijk-Dinther-Loosbroek die onder de armoedegrens leven. Met de feestdagen van de maand december voel je dit extra. Maar hoe ben je goed voor die medemens? En wie is dan je medemens? Degene die je zelf uitkiest? Of de medemens die je aangewezen wordt? En wie wijst je dan die medemens aan? Premier Rutte met zijn participatie? Of Johannes de Doper die in de woestijn staat te roepen?

 

Hij is maar een eenzame schreeuwer in de woestijn. Een beetje zoals Arnold in de binnenstad van Eindhoven. Wie is hem niet een keer tegengekomen? Johannes en Arnold hebben ongeveer dezelfde boodschap: de zaak moet veranderen, het roer moet om! Als het met onze maatschappij zo doorgaat, is zij failliet op een gegeven moment. Misschien niet financieel failliet, maar wel failliet in geestelijke zin. Daarom roept Johannes de Doper: Bekeer je… Maar hij voegt er nog iets aan toe: het Rijk der hemelen is nabij. Dus die oproep tot bekering is niet zomaar in de wilde weg. Want dan kan omkeren betekenen dat je om je eigen as blijft tollen. Die bekering waartoe de Doper ons oproept heeft een richting: het Rijk der hemelen. Die wereld van God ligt binnen handbereik. Zien we het al? En wat moeten we dan doen? Hoe kunnen we er voor zorgen dat die wereld van God wat sneller komt? Door de weg van God klaar te maken, de loper uit te rollen, de kerststal klaar te maken, je huizen in te richten, je hart open te stellen. Dat zegt Johannes de Doper tot ons vandaag.

Het is wel een stevige boodschap. Ik zit er echt niet altijd op te wachten. Ik wil best goed zijn voor mijn medemens, maar hij of zij moet van mij niet alles vragen. Ik heb tenslotte ook nog mijn eigen programma en ik moet wel toekomen aan mijn eigen huisgezin, aan mijn ontspanning en het moet toch wel binnen mijn budget blijven. Zouden die ontvoerde zusters van Maaloula in Syrië ook zo reageren? Zij hebben met gevaar voor eigen leven de afgelopen maanden veel burgers beschermd, vooral vrouwen en kinderen. Nu zijn ze zelf ontvoerd. Is voor hen dat Rijk der hemelen nabij? Misschien wel heel dichtbij, aan de andere kant van de grens van leven en dood… Bereiden zij zo die komst van het Rijk der Hemelen voor?

Natuurlijk moeten we goed zijn voor onze medemens. Gelukkig dat velen onder ons dit vinden en het ook doen. Maar de oproep van Johannes de Doper en van vele anderen die zich door het evangelie laten drijven, maakt wel het verschil. Want wie zich laat raken door de vreugde van het evangelie die stopt niet als er wat hobbels op de weg komen. Wie de oproep van de voorloper van Jezus hoort, in zijn harte opneemt en zijn handen laat wapperen, die wordt meegenomen in de beweging van die wereld van God. Wie dat Rijk van God wil voorbereiden, baant samen met anderen nieuwe wegen.

Het evangelie klinkt hier vandaag. Johannes de Doper zegt tegen u en mij: baan maar nieuwe wegen om mensen nabij te zijn. De oude gebaande wegen blijken onvoldoende omdat er mensen klaarblijkelijk buiten de boot vallen. Nieuw elan is nodig. Rond de grote feestdagen worden we directer aangesproken. Maar ook elders in het jaar. Die oproep klinkt uit de oude verhalen, met gebed en bezinning, hier in deze kerk. Dat is een pluspunt. Want je krijgt bij de oproep om goed te zijn voor je medemens een heel netwerk mee. Het netwerk van een kerkgemeenschap (hier en in Syrië en in de Filippijnen) en het netwerk van al die heiligen die ons zijn voorgegaan. Met de oproep van Johannes de Doper krijgen we ook Gods zegen mee.

Joost Jansen, norbertijn