overweging in de nachtmis van Kerstmis

We zingen Stille nacht, heilige nacht. Er is tumult geweest in onze kerk rond deze kerstliedjes. En toch zingen we Stille nacht, heilige nacht. Misschien wel harder en met meer overgave dan voorheen. Ineens is dit lied samen met De herdertjes lagen bij nachte uitdrukking geworden van het ultieme kerstgevoel. Veel meer dan I am dreaming of a White Christmas en O dennenboom, o dennenboom.

Stille nacht… een nacht kan op zoveel verschillende manieren stil zijn. Het kan stil zijn als je met een dierbare ruzie hebt gemaakt, of als de liefde langzaam wegglijdt. Dan kan het heel stil worden, ijzig stil zelfs. En vernietigend. Maar het kan ook stil worden bij hele intieme en warme momenten. Die stilte is vol. Het gebeurt bijvoorbeeld als je een kindje hebt gekregen en je dat tere, kwetsbare kindje in je armen hebt. Wie heeft daar geen foto’s van? Is het daarom dat Kerstmis zo tot de verbeelding spreekt? Meer dan Pasen want dan gaat het om een volwassen, nog jonge kerel die aan het kruis genageld sterft. En die uit de doden wordt opgewekt, ook zo iets onbegrijpelijks. Neen dan is Kerstmis dichterbij en vertederd ons meer. Wat is zo’n klein kind toch kwetsbaar! En wie kwetsbaarheid ontmoet, wordt zacht van binnen, laat zich raken. Kan dan ook meer liefhebben…

Het stil geluk van diepe ontmoeting. Wie herkent dit niet? Het is heel natuurlijk om je vreugde met veel mensen te delen. Je stuurt geboortekaartjes, je zegt wanneer familie en vrienden op kraamvisite kunnen komen. Het is zo diep in ons geworteld, je hoeft er eigenlijk niet over na te denken. Waar je wel over hebt nagedacht is de naam van het kind, en wat je op het kaartje zult zetten. Hoe verschillend pakt het uit. Je hebt namen die helemaal bij de familie horen en je hebt namen die samengesteld zijn om zo uniek mogelijk te klinken. En dan de boodschappen op de kaartjes: van dankbaarheid om de gave van dit wondertje tot aan een mededeling dat we weer een nieuwe wereldburger hebben. Hoe is dit bij dit kind van Maria en Jozef? Jozef zegt dat Jezus zijn naam zal zijn. De naam betekent: God redt. Wij zingen Christus de Redder is daar… Ik zie alleen maar een klein kind… En toch Christus de Redder is daar. We worden even wakker gemaakt. Kerstmis is dan toch meer dan een feest met veel lichtjes, met de huiselijkheid en gezelligheid. Met Kerstmis hebben we het over een keerpunt in de geschiedenis want uit dat kleine kwetsbare Kind is wel een geestelijke wereldleider gegroeid. Ook dankzij zijn einde, want mensen hebben Hem terzijde gesteld, terechtgesteld zelfs. Maar Liefde vergaat niet, Liefde is sterker dan de dood. Daarom leeft Hij nog steeds. Daarom komen in deze nacht miljoenen mensen samen om zich door Hem te laten gezeggen.

Daarom ook is deze nacht echt niet zo stil. Deze Jezus wil ons echter wel tot stilte brengen. De stilte van een goede ontmoeting waarin je elkaar raakt. De stilte ook van de wapenen, of dat nu de wapenen zijn binnen een relatie of in een gezin, of dat het de wapenen zijn in Syrië en Centraal Afrika. Staat niet op het geboortekaartje van deze Jezus: ‘Eer aan God in den hoge en op aarde vrede onder de mensen in wie Hij welbehagen heeft.’? Ik ken iemand die zegt niet in God te geloven, bij het Kerstverhaal echter zegt hij dat hij zijn leven lang wil blijven verlangen dat het eens zo ver zal komen: ‘vrede op aarde en in de mensen een welbehagen.’ Ik zeg dan tegen hem, laat dat ‘Eer aan God’ maar aan mij over. En zo vullen we elkaar aan.

Beste mensen: met de vele wensen die we in deze dagen en ook volgende week uitwisselen, gaat het - hoop ik, bid ik – ook om de stilte van de ontmoeting, om bij elkaar te zijn met vrede. Misschien ook een beetje met ‘Eer aan God’. Het feest van Kerstmis wordt ons ieder jaar gegeven om te weten waartoe wij leven. God laat zijn hart spreken en wil ons ontmoeten. Hij wil zelf dat er stilte groeit, rust in onze relaties, in onze verbanden, ook tussen landen en volkeren. Hij wil vrede op aarde. De oplossing van God is geweest: ik zend Jezus. Vaak heeft dit geholpen. Niet altijd. Het is aan ons die God een handje te helpen. Hij blijkt het niet alleen aan te kunnen. Gelukkig dat wij er zijn om Hem te helpen.

Laten we daar ook aan denken als we in deze dagen elkaar een Zalig Kerstmis wensen….

Joost Jansen, norbertijn