De suzukifruitvlieg heeft toegeslagen in de wijngaard in Sint Oedenrode. Ik kwam er deze week langs en de wijnboer vertelde dat ze viereneenhalve dag hebben moeten plukken in plaats van één dag. Iedere tros moest gecontroleerd worden. Een heel jaar voorbereiding leidt niet tot een rijke oogst. ‘Het is de natuur’, zei de wijnboer gelaten. En hij knipte verder aan zijn wijnranken.

Het is de natuur…: net als op zoveel andere vlakken. Er zijn zaken waaraan we weinig kunnen doen. Een eruptie van een vulkaan in Japan, of de ziekte van een kleinkind. Soms ligt het anders en weten we dat mensen er wel wat aan kunnen doen. Bijvoorbeeld bij de barbaarsheid in onze dagen, mensen in oorlog, onthoofdingen en veel meer. En het zou allemaal zo mooi kunnen zijn, we zouden toch zo harmonieus met elkaar kunnen optrekken… Het evangelie dat we zojuist gehoord hebben is er een duidelijk voorbeeld van. Wat daar rond die wijngaard gebeurt, gebeurt ook vandaag. Wereldwijd. Mensen die de macht nemen om er zelf beter van te worden. Pachters die zich als eigenaars opstellen vaak over de hoofden van anderen heen. Het is niet voor niets dat de Tweede Kamer de bonussen in het bankwezen wil aanpakken. Men beheert toch het geld van anderen? Wat is er voor nodig om het anders te laten gebeuren?

Wij zijn hier in Nederland gecharmeerd door paus Franciscus. Meestal vanwege zijn eenvoud en pure menselijkheid. Hij komt ontzettend sympathiek over. En als hij dan ook nog de ouders van de onthoofde journalist Foley opbelt om hen te troosten, dan kan zijn reputatie niet meer stuk. Zouden we ook zijn andere drijfveren willen overnemen? Hij heeft bewust de naam Franciscus gekozen toen hij paus werd. De naam van Franciscus van Assisi die we gisteren vierden. De heilige wiens feestdag ook Werelddierendag is geworden. Deze heilige is zelf arm geworden met de armen. Hij accepteerde dat hij werd weggejaagd omdat hij te armoedig er uitzag. Hij heeft honger geleden en moest soms midden in de winter buiten slapen. Hoe sympathiek we paus Franciscus ook vinden, durven wij ons te laten raken door zijn optie voor de armen in alle radicaliteit? Of selecteren we en zeggen: dit nemen we wel over en dat andere niet, daar lopen we snel om heen. Je kunt toch ook geen profvoetballer worden als je niet alles opzij zet en het hele trainingsprogramma op je neemt? Pas dan kan er iets gebeuren en kun je een beetje in de richting van Messi of Van Persie komen.

Wanneer we deze voorbeelden laten spreken in onze dagen dan leren deze mensen dat ons veel is toevertrouwd. Dat we als het ware zelf pachters zijn en niet al te hoog van de toren moeten blazen. Dat als de oogst een jaar een beetje minder is - zoals bij die wijnboer in Sint Oedenrode - we rustig doorgaan en hopen dat het volgend jaar weer wat beter is. Wij zijn geen meester over de wijngaard, niet over de suzukifruitvlieg en ook niet over elkaar. Wij zijn gewoon pachters en de eigenaar vertrouwt ons.

Wat is er voor nodig om het anders te doen? Dat we mensen niet beschouwen als patiënten en ook niet als cliënten. We trekken samen op met de mensen die we tegenkomen. Het zijn onze partners en we kunnen zelfs naar hen toe staan als vrienden. Niet dat we met iedereen vrienden worden. We kunnen echter wel zo naar hen toe staan dat we wellicht eens vrienden met hen kunnen worden. De ander als potentiële vriend. Dan verandert het klimaat.

Er is ons veel toevertrouwd. Heel veel. Wat? Met name onze capaciteit om met anderen op te trekken in mildheid en liefde. Natuurlijk is er ook de materiële kant. Wanneer iemand honger heeft dan delen we ons brood met hem of haar. Maar met name onze capaciteit om partner te zijn met anderen is van onschatbare waarde. In het boek HD24 heeft Annemieke van der Aa boven het interview met mij gezet: Joost ziet God als partner. Dat vind ik treffend gekozen. Maar dan moet ik ook partner zijn met jullie. En wij partner met elkaar. Dan bouwen we echt aan goede verbondenheid. Zoals bij die wijngaard waar de ranken bij elkaar horen aan één stam. En er komen momenten dat we kunnen zeggen: de wijn is goed.

Joost Jansen, norbertijn

            wie wil reageren? Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.