Je moet met je talenten woekeren! We moeten alles er uit halen wat er in ons is gelegd. Zo werd ik in mijn kinderjaren aangemoedigd, en velen met mij. We zitten tenslotte in een prestatiemaatschappij. Als de targets niet worden gehaald, dan volgt er toch wel een pittige gesprek bij de leidinggevende. De druk op de werknemer wordt in onze maatschappij flink opgevoerd. Met alle gevolgen van dien.
Het beloningspatroon zoals ons dat in het evangelie wordt voorgehouden is niet alleen positief. Vijf talenten en vijf erbij verdiend? Prima gewerkt! En bij de mens met twee talenten: ook een 100% opbrengst. En die man met het ene talent wordt wel stevig weggezet met zijn angst voor zijn baas. Dit verhaal roept ook vragen op als we het plaatsen in onze groei-economie. Er ligt een behoorlijke druk op die mensen. Is dat de bedoeling? Of moeten we eerder anders kijken naar wat talenten inhouden? Want Maria heeft geen middelbare school gedaan, maar zij heeft wel een talent voor luisteren. En Jan heeft gouden handen en tegelijkertijd is hij zo bescheiden. Hij helpt ieder die op zijn pad komt en zorgt dat het bijna onzichtbaar gebeurt. Het zijn mensen bij wie je je op je gemak voelt en die altijd tijd schijnen te hebben. Zou Jezus ook deze talenten bedoelen? Ik denk van wel.
Stress is niet van God. Dat weet ik zeker. Wanneer wij zo opgedreven worden dat we in de stress schieten dan zullen we aan de bel moeten trekken. Of anderen voor ons. Dan zullen we bij onszelf te rade moeten gaan. Of moeten we luisteren naar een voorbeeld zoals die in dat prachtige verhaal over de sterke vrouw wordt beschreven? Dit verhaal wordt vaak gebruikt bij de uitvaart van een moeder en oma die als een bezige bij bekend staat. En dan gaat het niet om prestatiezucht maar gaat het om zorg. Het gaat om de aandacht en vooral de aanwezigheid van deze vrouw die blijft zorgen ook als het haar wat extra uurtjes ’s nachts kost. Maar dat telt dan niet voor haar want het is uit liefde gedaan. Meestal zal die sterke vrouw dan zeggen dat het haar juist energie geeft!
Nu komen we op het spoor van een goed gebruik van deze parabel van Jezus. Hij wil ons meenemen in verantwoordelijkheid voor al wat de goede God ons heeft toevertrouwd. Niet om wat we zelf allemaal willen presteren. Het gaat Hem, die God van Jezus, om een wereld en samenleving die om onze zorg verlegen zit. Dan kan ik begrijpen dat die mens met dat ene in de grond gestopte talent een slechte beurt maakt. Hij is bang om zich in te zetten voor anderen. En angst verlamt. Die andere twee werken naar eigen kunnen. Vijf talenten, twee talenten, het doet er niet toe hoeveel talenten, als er maar aandacht en zorg is voor wat ieder is toevertrouwd.
Is toevertrouwd… het gaat dus niet om een kijken naar eigen prestaties maar eerder naar diegene die ons die wereld toevertrouwt. En ook eens ons zal vragen: wat heb je er mee gedaan. Want verantwoordelijk gedrag veronderstelt altijd dat je eens een antwoord zult moeten geven op de vraag: wat hebben jullie met mijn wereld en samenleving gedaan. Is het een beetje menselijker geworden in je buurt of heb je er voor gezorgd dat je kost wat kost je eigen gelijk hebt gekregen?
Van Piet wordt gezegd dat je altijd een beroep op hem kunt doen, en toch geeft Pet niet de indruk dat het boven het hoofd groeit. Hij heeft er plezier in. En bij Margreet blijft haar grote hart open voor ieder die zij bezoekt. Nu is het opmerkelijke dat aan die mensen die met hun talenten hebben gewoekerd niet wordt gezegd: houd maar op. Je mag met pensioen. Neen, er wordt aan hen meer toevertrouwd. Het blijkt vreugde te geven. Waarom? Omdat je je gekend voelt in wat toch de kern van een mensenbestaan is: verbondenheid met elkaar. Liefde…
Joost Jansen, norbertijn