‘Behaalde resultaten in het verleden, geven geen garantie voor de toekomst.’ U kent ongetwijfeld dit zinnetje dat gebruikt wordt in reclame van financiële producten. Je belegt als dekenaat Veghel en zusters franciscanessen in Triple A obligaties en Leeman Brothers valt toch om en velen hier in Nederland zijn hun spaarcenten kwijt. De zekerheid die je in het opgeslagen kapitaal zocht, bleek niet zo zeker te zijn. Ik denk dat het op veel meer terreinen van toepassing is. Hoe schitterend het verleden ook kan zijn, hoeveel mooie resultaten je geboekt hebt, in de toekomst kan het zo maar anders zijn

Op deze tweede zondag van de advent worden wij omgekeerd. Er wordt een boodschapper naar voren gehaald die een weg naar de toekomst opent. Die boodschapper is Johannes de Doper. Dit verhaal wordt ons niet verteld om die Johannes uit een ver verleden. Johannes is bedoeld om meer Johannessen te ontdekken, in de loop der geschiedenis. Tot op vandaag. Zo gaat het met alle verhalen in de Bijbel. Het is geen geschiedenisboek. Het is voorbeeld-geschiedenis. Het verleden is bedoeld voor ons vandaag, meer nog, voor ons, gericht op morgen. Wij worden omgekeerd. Niet gericht naar de wankele zekerheid van het verleden, maar naar de toekomst. Advent is een tijd van verwachten. Niet alleen naar dat Kerstfeest, veel meer naar waar Kerstmis voor staat: vrede door een mens van vrede, Gods eigen Zoon.

Maar geldt het verleden dan niet meer? Natuurlijk wel. Ik hoor een stem die roept: ‘Troost, troost toch mijn volk, spreek moed in…’ Dat is geweldig dat dit tot mij gezegd wordt. Tot ons. Het wordt gezegd tot Agnes die gewoon op is, het huishouden groeit haar boven het hoofd. Werkloosheid, de kinderen in de puberteit, en een man die op zijn manier met de zelfde tegenslag vecht. Troost, troost toch, spreek moed in… Alleen al het feit dat dit tegen je gezegd wordt, is van zo’n groot belang. De moeilijkheden worden niet van Agnes en haar man en kinderen afgenomen, maar ze krijgen misschien wel even een duwtje in de rug om weer naar voren te kijken. Je moet het toch zelf doen, maar wanneer je je bemoedigt voelt dan wordt het anders. Je kunt weer aarzelend vooruit kijken.

Er zijn dan best wel wat obstakels weg te halen. De weg moet vrijgemaakt worden. Anderen kunnen daarbij helpen. Ze zijn er, maar je hebt ze eerder nog niet opgemerkt. Er zijn gemeentelijke instanties, natuurlijk. Maar misschien even belangrijk is een maatje, die je nabij blijft om al die hobbels in het zorgland te nemen. Gelukkig zijn die maatjes er ook in onze parochies: Lichtpunt, Schuldhulpmaatje. Het zijn de moderne varianten van Johannes de Doper die de paden recht maakt. Van Johannes wordt verteld dat hij niet jaloers was op het latere succes van Jezus. Hij zei: ik ben alleen maar de vriend van Hem, de Bruidegom. Zo’n vriend is al blij als hij de stem hoort van degene die de bruid heeft. Hij moet groter worden, ikzelf kleiner. Dat is ontroerend mooi. Dat is pas een echte vriend. Ik ken mensen die op zo’n manier maatje zijn van iemand die aan de grond zit en weer op weg geholpen wordt. Die mensen leven onder ons. Ik heb respect voor hen.

Het feest van Sinterklaas ligt nu achter ons. We kunnen ons helemaal keren naar Kerstmis, het feest van de geboorte van Gods eigen Zoon. Ook een gebeurtenis die niet vastgeprikt moet worden aan het jaar nul. Ieder Kerstmis biedt weer de mogelijkheid om Gods zoon geboren te laten worden. Hoe? Wat is er voor nodig? Johannes de Doper zegt ons vandaag: gewoon de weg vrijmaken. Beginnen met elkaar moed in te spreken en elkaar te troosten. Vervolgens elkaar te bevrijden van alle stof die over ons leven ligt. De beeldjes van de kerststal moet je toch ook van hun stof ontdoen om ze over een week weer in onze huiskamers te zetten? Laten we het ook doen met onze ingesleten gewoonten. Ons dagelijkse bestaan zal echt niet zo veel veranderen, maar we kunnen het wel ontdoen van de slijt die ongetwijfeld ook ons overkomt. In de mate dat we ons voorbereiden op een feest, zal het feest des te sprankelender zijn. Dan zal ons echt die vrede en verbondenheid overkomen waarvoor Jezus in ons midden is. Hij komt tot ons in de mate dat wij Hem verwachten…

Joost Jansen, norbertijn