overweging op 21 juni 2015

‘We zitten allemaal in hetzelfde schuitje.’ Een opmerking die je hoort wanneer mensen willen aangeven dat een kwestie ons allemaal aangaat. Maar enkele jaren geleden verliet een medebroeder de abdij met de opmerking dat het een zinkend schip was. Gelukkig is het dat niet en er treden het laatste jaar weer nieuwe mensen in. Het is niet vanzelfsprekend om in hetzelfde schuitje te blijven. Niet voor mensen die geen toekomst meer zien in een kerk of een parochie. Ook niet voor vaders en moeders die hun huwelijk niet meer zien zitten. Hoeveel vaders op deze Vaderdag voelen de pijn van een scheiding? Zo’n Vaderdag roept naast vreugde ook verdriet op.

Die vrienden van Jezus zitten in hetzelfde schuitje. Met Jezus. Maar ze ervaren zijn aanwezigheid niet. Het verhaal zegt dat Hij slaapt en dat ze Hem moeten wakker maken. Dat lijkt me moeilijk te rijmen met die zware storm. Het heeft dus een symbolische betekenis. Die mensen voelen Hem niet meer. Hij is voor hen afwezig. Dat gaat vaak lange tijd goed. Mensen kunnen het zonder God wel af als die boot rustig over het water vaart. Waarom je zelf lastig vallen met vragen waar je toch geen antwoord op hebt. God? Wie is dat? En dan al die oorlogen in naam van een god? Tot… totdat het veilige leventje ineens in gevaar komt, er een gevaarlijk storm opsteekt en ze om hulp schreeuwen. Nood leert vaak bidden. En wat gebeurt er dan?

Hij staat op. Er staat een mens op en richt het woord tot die verwoestende krachten. Dat gebeurt er. Een mens staat op en durft het aan de rotzooi, de wanorde, de verwoestende krachten aan te kijken en toe te spreken. Zwijg! Wordt stil. Wat gebeurt er dan? Meestal wanneer mensen stil worden en de puinhoop die ze gemaakt hebben aankijken, dan komen ze tot inkeer. Ze kunnen er ook wat aan doen. Afgelopen donderdag heeft onze paus Franciscus een encycliek, zeg een topdocument van bijna 200 bladzijden, uitgebracht over het milieu. Het is wat mensen noemen een ‘groen’ document. Over hoe wij mensen met de aarde omgaan en wat er misgaat. Maar ook hoe we samen er wat aan kunnen doen om deze aarde bewoonbaar te houden voor onze kinderen en kleinkinderen. De paus spreekt over ‘ons huis’ dat de aarde is. Niet dat privéhuis waarin wij wonen. Neen, hij heeft het over de hele aarde als ‘ons huis’. Je eigen huis wil je op orde hebben. Je wilt niet dat het een puinhoop wordt. Je wilt dat anderen er goed ontvangen kunnen worden. Gaan wij ook zo met onze aarde om? Of schuiven we de milieuproblemen door naar onze kinderen? Naar de volgende generaties? De paus heeft een moedig boek uitgegeven. Het zal nog veel gelezen worden. Ik hoop dat het bijdraagt aan een beter omgaan met de rijkdom die Gods goede schepping ons biedt.

Dit is één voorbeeld hoe een mens opstaat en de elementen toespreekt. Zoals Jezus opstaat in dat schuitje waarin Hij met zijn vrienden zit. ‘Zwijg stil!’ en de zee wordt rustig. Hij verwondert zich over het ongeloof van zijn vrienden. Hij zegt als het ware: ‘Als jullie een beetje meer geloof hebben, dan kun je hetzelfde doen.’ En als wij eens wat meer geloof zouden hebben? Als wij eens opstaan en ons verheffen tegen mistoestanden in onze samenleving?

Het zou al heel wat schelen als we met respect over elkaar spreken en geen grapjes maken ten koste van anderen. Het zou al heel wat schelen als we blijven praten met elkaar ondanks diepe verschillen die er ook kunnen zijn. Het zou al heel wat schelen als we de ‘drie R’s’ – de rust, de reinheid en de regelmaat - voor onze kinderen bewaken in plaats van als ouders met elkaar ruzie maken. We horen in de media vaak over het halen van klimaatdoelen in onze wereld. Er zijn ook kleine doelen die we samen kunnen halen, in onze directe omgeving, in ons eigen huis. En als we ons eigen huis op orde hebben, dan kunnen we het eveneens met het ‘huis’ dat onze aarde is, zo zegt onze paus Franciscus.

God lijkt soms ver weg. Hij lijkt zich stil te houden. Maar als wij opstaan en de onrust, soms ook de puinhopen, aankijken en handelen dan is Hij wel werkzaam! Dan is Hij er wel!

Joost Jansen, norbertijn