Het gebeurt ons toch ook? Je vraagt mensen, misschien je eigen kinderen, om iets te doen en ze doen het niet. Je moet het zelf weer opknappen. Een andere keer ben je het zelf: met alle goede bedoelingen heb je iemand iets beloofd, en het is je helemaal door het hoofd geschoten. Ja zeggen, neen doen. Neen zeggen, ja doen. Het speelt zich af in onze gezinnen, maar ook op groter vlak, in onze kerk, in onze samenleving.
Er zijn mensen die het helemaal weten hoe alles in elkaar steekt, maar zelf doen, hô maar. En alles wat er zich op het financiële vlak in onze wereld gebeurt? Langzaamaan zijn mensen blind geworden voor de kwade kanten van het grote geld en het kapitalisme. Onbetrouwbaarheid heeft zich geïnstalleerd. Wie kun je nog vertrouwen? We merken nu waar dat toe leidt.Op alle vlakken worstelen wij mensen met goede bedoelingen en slechte uitwerking. En omgekeerd. Hoe kun je deze dilemma’s voorkomen? Wat kunnen we er aan doen? Wat maakt dat je het wel doet? Of: wat maakt dat je iets helemaal vergeet? Ik denk dat het te maken heeft met hoe betrokken je bent bij het onderwerp. Het gaat om je engagement. Het gaat om hoe je je solidair voelt met andere mensen. Enkele maanden geleden moest ik een huwelijksformulier ondertekenen dat door een andere priester was opgemaakt. De ene partij was katholiek, bij de andere partner was ingevuld: tolerant. Ik schrok. De een tolereert dus de levensovertuiging van de ander. Hij hoeft het er niet mee eens te zijn, hij tolereert het. Hoe gaat dat in een relatie als de een bij de ander een belangrijk aspect van je bestaan tolereert? Zouden we in plaats van tolerantie niet moeten toeleven naar ‘respect’. Respect houdt een wederzijdsheid in. Als ik met respect omga met iemand anders, dan is er hartelijkheid, bewogenheid. Dan wil ik graag met die ander te maken hebben. Dan zal waarschijnlijk mijn ja-zeggen, ook een ja-doen zijn. Omdat die ander mij interesseert, ben ik het stadium van tolerantie voorbij. Ik voeg de daad bij het woord, gewoon omdat die andere mens me ter harte gaat.Waarom de voornamen en de leiders – de mensen van het pluche – niet de daad bij het woord voegen? Waarom kijken we met argusogen naar onze politici en ook onze kerkleiders? Sommigen zitten vast aan wat ze bereikt hebben, ze zijn verblind geraakt. Bewegen is bijna niet meer mogelijk. Als je echter bij de marginalen behoort dan is het gemakkelijker om te veranderen. Daarom zegt Jezus: geldafpersers en hoeren zijn gevoeliger voor wat goed is. Ook al is hun leven niet een voorbeeld voor anderen, zij hebben vaak wel ergens nog dat gevoel dat bekeren beter is. Jezus stelt hen ons ten voorbeeld! Wie aan de grond zit of in de goot ligt, heeft vaak genoeg reden om zich om te keren en op te staan om wel ‘ja’ te zeggen op wat goed is.Dit alles neemt niet weg dat het toch vaak verkeerd gaat. In onze gezinnen, in onze kerk, in onze samenleving. Zelfs paus Benedictus heeft onlangs nog gezegd dat hij vroeger veel strenger was. In contact met gewone mensen, zegt hij, heeft hij ontdekt dat de uitspraken van de kerk steeds met mildheid gebracht moeten worden. Dan kunnen uitspraken van kerkleiders én politici ons wel inspireren. Want ze zijn authentiek en bewogen met mensen.Wat kunnen we als er toch weer ja gezegd wordt en neen gedaan? Het mooie van onze traditie is dat er een groot belang wordt gehecht aan de omkeer. Steeds is er weer een weg terug, steeds kun je je afkeren van wat kwaad is en je toekeren naar het goede. Je kunt je steeds omdraaien. Wanneer ik ontdek dat ik niet meer geloofwaardig overkom, dan moet ik eerst bij mezelf te rade gaan. Tolereer ik anderen, of respecteer ik ze veeleer? Ben ik betrokken op hun wel en wee? Of interesseert me alleen mijn eigen agenda? Gelukkig kan ik me steeds opnieuw keren tot de mens die ik dan voor me heb. Ook deze mens is me door God gezonden. En ik tot hem of haar. Het klinkt wat groots en pathetisch, maar het is wel waar. Wanneer ik de blik van die ander tot mij door laat dringen, ja dan weet ik het wel. Dan zeg ik ‘ja’ én ik doe ik ook ‘ja’. Waarom? Omdat ik dan geraakt ben en ik even mijn harde schijf loslaat. Dan kan er net even iets anders gebeuren. Contact. Samen-zijn. Liefde. Gewoon een glimp van dat Rijk van God. Joost Jansen o.praem.