Er was maar één verlangen bij die blinde man: zien. Als dat maar eens mogelijk zou kunnen worden! Hoeveel mensen hebben niet diezelfde ervaring? Niet alleen blinden, maar ook verlamde mensen, of mensen die helemaal in zichzelf opgesloten zitten of een man die zijn vrouw ziet wegkwijnen, of een vrouw waarvan de man werkeloos thuis komt te zitten.
Er zijn voldoende uitzichtloze situaties te beschrijven. Mensen bijten zich vaak vast in hun verlangen. En dat is te begrijpen. Maar wat doe je er mee? Hoe ga je met dit verlangen om? Er is geen eenvoudige oplossing. Voor veel van deze zaken kun je niet naar een winkel gaan om het verlangde te kopen. Met geld is niet alles op te lossen.
De blinde bedelaar – sociale voorzieningen waren er toen nog niet – was helemaal aangewezen op de omstanders. Hij heeft vertrouwen in hen, ook al wordt hij afgesnauwd. Dus ik leer dat verlangen gepaard moet gaan met vertrouwen… Dat is al heel wat, want ik kom wel het verlangen bij mensen tegen, maar niet altijd evenveel vertrouwen.
Vertrouwen houdt altijd een zeker risico in. Je levert je uit aan een ander. Die ander kan je afwijzen. Of afsnauwen, of buiten zetten, of monddood maken, of na zoveel jaar trouwe dienst aan de kant zetten…. De werkeloosheid stijgt nog steeds in Brabant. Er zijn zoveel verschillende manieren waardoor dit vertrouwen beschaamd kan worden. Deze blinde bedelaar blijft echter vertrouwen.
Hij blijft ook vertrouwen op die Jezus die Hij niet kende. Hij had alleen maar van Hem horen vertellen. Dan moet je wel een heel groot vertrouwen hebben om je verwachting te stellen op een mens die je nog niet kent. Waarvan je alleen nog maar de verhalen kent. Mensen noemen dat geloof. Maar je mag het ook grenzeloos vertrouwen blijven noemen. Geloven is – lijkt me – een vorm van vertrouwen. Vertrouwen dat het ooit goed zal komen.
De blinde doet meer. Hij roept Jezus aan: ‘Heb medelijden met mij!’ Kyrie eleison, Christe eleison, Kyrie eleison. Heer ontferm U, Christus ontferm U, Heer ontferm U. De woorden van het gregoriaanse gezang in de eucharistie komen uit dit verhaal. Zo’n indruk heeft die roep van deze blinde op mensen gemaakt. Het gebed van de blinde bedelaar Bartimeüs is vereeuwigd in dit gezang aan het begin van de viering. Hij bidt. Hij laat duidelijk merken dat zijn verlangen groot is en dat Hij die Jezus vertrouwt. Bidden is een uiting van vertrouwen. Soms hoef je niet te zeggen waar je allemaal voor bidt. God weet het toch wel. Maar je mag Hem wel aanspreken: Heer, ontferm U, Kyrië eleison. Heer Jezus, Zoon van God, ontferm U over ons. Monniken in de Oosterse kerken herhalen dit eenvoudige gebed honderden keren per dag. Ze hebben daarvoor lange snoeren, net zoals wij de rozenkrans hebben. Zou God niet weten wat wij nodig hebben?
Verlangen, vertrouwen, geloven, bidden…. Het is nog niet voldoende. Er moet nog iets heel belangrijks bij. En dat is doen, handelen, in beweging komen. Jezus roept de blinde bedelaar. En hij werpt zijn mantel af en rent naar Jezus toe. Hij werpt eerst alle ballast van het verleden af en gaat met veel geestdrift naar diegene in wij hij gelooft. Hij sluit zich zelfs bij Jezus aan, zo is gij geraakt door het feit dat zijn ogen weer open zijn gegaan.
Lieve mensen, dit verhaal heeft een diepe betekenis. Het geeft aan hoe het geloof en het engagement in ieder van ons kan groeien. Vaak blijven we steken in een van de fasen. We verlangen allemaal want wie niet verlangt is al gestorven voordat hij dood is. Maar het verlangen vraagt om gebed, inzet. Wat zou het kunnen betekenen voor ons vandaag? Bidden we, midden in ons alledaagse leven? Houden we door ons bidden ons hart en onze geest open voor alle mogelijkheden die de goede God op onze weg zendt? Die blinde bedelaar bidt: Heer, ontferm u… Bidden wij dat ook? Niet alleen nu in deze viering, maar ook morgen en overmorgen als we aan het werk zijn, als we ons zorgen maken over onze kinderen, als de toekomst ons bang maakt? Heer, ontferm U over mij. Blijf bij mij als soms onmogelijke dingen van mij gevraagd worden, als ik het even niet zie zitten. Heer, ook dan, ontferm U over mij!
Joost Jansen o.praem.