We kennen het stenigen van vrouwen in moslimlanden. Het roept afschuw op. De moord in Dordrecht op een meisje van twaalf jaar – Milly - eveneens. In beide gevallen gaat het om kwetsbare mensen in onze maatschappij. De macht van de sterkste is er nog steeds, zal misschien altijd wel blijven. Toch zijn er steeds mensen die zich hiertegen verzetten. Zij nemen het op voor de zwakke. Meer nog: voor hen is juist de zwakke de meest belangrijke.
We zien dit in het evangelie van vandaag. En als Jesaja de Heer God laat zeggen: ik onderneem iets nieuws, dan is dit juist die inzet voor de kwetsbare, de zwakke.
Misschien is er daarom wel zoveel aandacht voor het misbruik van kinderen tientallen jaren geleden op katholieke internaten. Het gebeurde overal, misschien nog wel meer in niet-katholieke instellingen. Maar het katholieke geloof belijdt dat je juist je voor de zwakke moet inzetten en dan is het wel hel schrijnend dat met zo’n hoog ideaal juist kwetsbare kinderen misbruikt worden.
Wat is dat: aandacht voor het kwetsbare? Hoe werkt dat? Laten we eens opnieuw luisteren hoe het in het evangelie gebeurt. Een vrouw wordt in het midden gebracht. Ze heeft geslapen met een andere man, niet de hare. Maar er wordt niets gezegd over die man, die schijnt vrijuit te gaan. Koren op de molen van feministen en met recht. We hebben hier al een rechtsongelijkheid. Mannen worden anders beoordeeld dan vrouwen. Het grandioze van dit verhaal is dat Jezus deze vicieuze cirkel doorbreekt. Hij onderneemt iets nieuws. Hij stelt deze vrouw centraal, deze kwetsbare vrouw. Jezus doet niet veel, Hij schrijft alleen maar in het zand. Eigenlijk laat Hij de anderen nadenken Hij brengt even stilte in het geheel. Hij oordeelt niet. Hij is als het ware heel moederlijk naar die vrouw. Want trekken moeders niet altijd het zwakkere kind wat voor? Jezus schrijft in het zand. Wat Hij schrijft is niet belangrijk. De mannen met hun dreigende taal en blikken worden zelf te kijk gezet. ‘Wie zonder zonden is moet dan maar oordelen en de eerste steen werpen.’ God zij dank dat deze mannen nog de ‘guts’ hebben om reëel te zijn. Ze weten eigenlijk best wat er in hun eigen hart omgaat. Ze zitten niet helemaal vast in hun eigen gelijk. Ook met hen kan God iets nieuws ondernemen! Ze druipen af. En de vrouw? Ook zij wordt voor haar eigen verantwoordelijkheid geplaatst. Doe het niet meer! Je krijgt een nieuwe kans. Beleef je seksualiteit op een eerlijke manier. Ga niet met Jan en alleman naar bed. Je wordt er zelf vuil van. Het bouwt niet op, niet je zelf, en ook niet de samenleving.
U merkt: ik borduur wat verder op de woorden van Jezus. Want ook vandaag gebeurt het maar al te veel wat in dit stukje evangelie wordt beschreven. Overspel is van alle tijden, maar vandaag wellicht wat meer dan vroeger. Jezus schrijft vandaag ook in het zand. Hij zegt ook vandaag: ga jongen, ga meisje, ga een zuivere weg, want dat bouwt op. Daardoor word je echt gelukkig. Het is onvruchtbaar om van de een naar de ander te wippen. het investeren in een duurzame relatie loont, voor je zelf én voor de ander én voor de maatschappij. Want trouw zijn in relaties is van invloed op het hele netwerk van verbanden. Eén en één is drie, de optelsom van twee mensen die duurzaam voor elkaar kiezen kent een toegevoegde waarde.
‘Zie ik onderneem iets nieuws, merk je het dan niet?’, staat er in de eerste lezing bij Jesaja. Voor ieder van ons is deze nieuwe richting weggelegd. Het wordt ons – niet voor niets – aangeboden op de weg naar Pasen toe. Want deze veertigdagentijd is een weg van vernieuwing, ieder jaar weer. Vernieuwing in onze verhouding tot de armen in Malawi en elders, maar ook vernieuwing in onze relaties met onze partner, tot in de seksualiteit toe. Zuiverheid groeit wanneer je elkaar zuiver bejegent. God wil een zuivere weg gaan met ons. Gaan wij die ook met Hem? Gaan we die ook met elkaar?
Joost Jansen o.praem.