Wat zijn wij kwijt? Of hebben we alles nog? Wanneer de vraag zo gesteld wordt dan gaan we bij ons zelf te rade. Ben ik dan iets kwijt? Ik heb toch alles nog? Het overkomt mij, en velen met mij, dat ik iets kwijt ben en het ligt vlak voor mij. Maar we spreken ook over mensen die hun onschuld kwijt zijn en dan is dit voor altijd… Of van iemand die nog steeds zijn jeugdigheid niet verloren heeft.

 

Bij die herder was er een schaap verloren gelopen, maar één schaap. Of één zilverstuk bij die vrouw. In het ene geval gaat het om 1 %, in het tweede om 10 %. Toch verwaarloosbaar? Wij zouden vandaag reageren met: bedrijfsrisico. Maar als dat ene schaap nu eens geboren was op de dag dat bij de herder thuis ook een kindje geboren was, of dat het ene zilverstuk nu eens een huwelijkscadeau was, dan gaat er veel meer verloren. Dan gaat er een stukje van je leven verloren, er is emotionele binding. Zo gevoelig kan het soms liggen.

Wat zijn wij kwijt? Niet alleen persoonlijk, in ons eigen bestaan, maar ook een beetje breder, in onze samenleving, in onze kerk? Om met het laatste - de kerk - te beginnen: wij zijn onze onschuld kwijt, wij zijn onze glans kwijt. De kerk wordt door te veel schandalen geteisterd. Er is het schandaal van het seksueel misbruik, er is de ontkenning, het verbloemen, de doofpot. Ook de goedwillende priester, religieus of kerkmens wordt verdacht. De eenvoud van het geloof, het vertrouwen in de sturing door God, de overgave om Hem de eer te brengen omdat Hij onze Schepper en Verlosser is: het zou teruggevonden moeten worden. Hoe? Wat is de juiste weg? Ik denk: door ons weer te richten op waar die gemeenschap van Jezus voor bestemd is: mensen nabij zijn, de zwakken, de zieken voorop; je aandacht richten op wat mensen verzoent met elkaar, wat hen naar lichaam en ziel beter maakt. Waarom? Omdat Jezus ook zo zijn weg is gegaan. Op zoek naar dat ene schaap om het bij de kudde te brengen. Om dat ene zilverstuk, dat ene kleinood…

Maar ook onze samenleving is echt wel wat kwijt. We zien dat deze week in de politiek: de riten in het overleg met het staatshoofd worden niet meer gerespecteerd. De hoffelijkheid in het verkeer tussen mensen krijgt vandaag een knauw. Het respect in de omgang met elkaar gaat ook in onze dorpen achteruit. Deze belangrijke waarden in onze samenleving zouden teruggevonden moeten worden. Hoe? Door aandacht van binnenuit in iedere ontmoeting. Die andere mens is belangrijk en ik ‘mag’ met hem of haar omgaan.

U begrijpt het: het gaat allang niet meer over dat ene schaap of dat zilverstuk. De parabels van Jezus gaan dan wel over herkenbare, concrete zaken, de bedoeling gaat echter veel verder. Het gaat over ons eigen leven. Wij zelf zijn dingen kwijt, wij hebben waarden verloren. En we moeten er veel voor doen om ze weer terug te vinden, op te delven. Het gaat om herstel van wat verloren is gegaan. En als dat gebeurt? Ja, dan ontstaat er waar het evangelie ook over vertelt. Dan ontstaat er vreugde. Mensen zoeken elkaar op en er groeit bij al die vreugde ook wat mildheid, wat innerlijk geraaktheid, wat ontroering. Dat is een heel mooi iets: als er ontroering ontstaat, als je ziet dat mensen tranen in de ogen krijgen. Dat verbindt, omdat dan het hart van de een het hart van de ander raakt. Omdat, zelfs op maatschappelijk vlak, er weer wat meer menselijkheid groeit.

Onze kerk is niet meer wat het geweest is, onze samenleving ook niet. Wat eens was, komt niet meer op dezelfde manier terug. Het is net als in een huwelijksrelatie: wanneer er een scheve schaats is gereden dan kan wel vergeven en verzoend worden, maar de onschuld van het begin is weg. Zowel in onze kerk, als in onze samenleving zullen we moeten leven met verlies, maar dat neemt niet weg dat we gezuiverd er uit kunnen komen.

Als we… Ja, als we met aandacht leven naar elkaar, op zoek naar wat verloren is, en met vreugde delen wat we weer gevonden hebben: vertrouwen in elkaar, goede omgang met elkaar, geloof in die Herder die ons als zijn schapen, zijn kinderen bijeen wil houden. Zoals op dit moment…

            Joost Jansen o.praem.