Een telefoontje terwijl je aan de bar staat in het Cultureel Centrum: of ik een stervende de ziekenzalving wil geven, er is haast bij. Ineens komt een andere realiteit je leven binnen. Of een bericht dat familie in een gebied zit waar een zware aardbeving is gebeurd. Je gewone leven komt ineens in een ander daglicht te staan. Het alledaagse wordt doorbroken. Het wordt allemaal erg relatief.

Of zoals een oude vrouw die vijf kinderen heeft moeten afgeven zei: Onze lieve Heer heeft ook veel geleden. Niet dat het verdriet dan minder wordt, het komt wel in een ander perspectief te staan. Het wordt relatief.

Nu gebruik ik het woord relatief wel in een bijzondere betekenis. Sommige mensen die zeggen ‘het is erg relatief, het is nogal betrekkelijk’ willen daarmee zeggen dat het niet zo erg is. Niks is minder waar als het gaat om ernstige zaken als leven en dood. ‘Relatief’ kan ook betekenen dat je een gebeurtenis plaatst in perspectief. Zaken staan niet los van elkaar. Ook niet de zaken waar het in de boodschap van Jezus over gaat. Het verhaal zou in onze tijd geschreven kunnen zijn. Of het nu een zondvloed is of een tsunami, of het nu een aardbeving is of de vulkaan Merapi op Java die vuur spuwt, toen en nu gaat het om verschrikkelijke dingen die ons bestaan binnendringen. Zijn we er op voorbereid?

Laten we eerlijk toegeven: we zijn hierop niet, of voor maar een klein beetje, voorbereid. We leven ons leventje en denken niet zo ver vooruit. Dus hebben we niet zo veel perspectief. Natuurlijk zijn er mensen – ook vandaag – die zeggen dat wanneer we geen andere wegen bewandelen onze aarde snel uitgeput zal zijn. Maar dan moeten we iets van onze rijkdom inleveren en daar schrikken we voor terug. De dwang om gelukkig te moeten zijn, is erg groot. De dwang tot geluk… Want wie niet gelukkig is, is een verliezer in onze samenleving.

Over welk geluk hebben we het dan? Over het kleine geluk van een moment dat we het even goed hebben? Een heerlijke maaltijd, een geslaagde vakantie, de aanschaf van een flatscreen tv? Of is er een geluk dat net even verder gaat: je bent zo met elkaar verbonden, door dik en dun met elkaar getrouwd en vertrouwd dat je diep gelukkig bent met elkaar. Meestal heb je dan wel een paar hobbels in het leven samen doorstaan. Je bent soms door een beproeving heen gekomen, samen.

Er is echter ook nog een ander geluk, ik noem dat maar een hemels geluk. De reclame neemt soms beelden van dit hemels geluk om ons een bepaald broodbeleg aan te prijzen, of een bepaald soort koffie. Dat is wat verwarrend. We hebben echter allemaal wel een vermoeden van dat hemels geluk, anders zouden die reclamemakers geen beroep doen met hun suggestieve beelden. We hebben een vermoeden als we horen van een groots visioen: ‘Zij zullen hun zwaarden omsmeden tot ploegijzers, hun speren tot sikkels’. Zo’n visioen overstijgt ons ver. We blijven verlangen naar zo’n vrede. Dit verlangen geeft – soms tegen  de verdrukking in – ons vleugeltjes om er aan te werken.

Wij beginnen met deze zondag de advent, de voorbereidingstijd naar Kerstmis toe. We laten het licht groeien. Wij bereiden ons voor op de komst van die Zoon van God uit de hemel. Dat klinkt wat groots, maar met Kerstmis hebben we echt met de hemel van doen. Met Kerstmis krijgen we geluk uit de hemel. Niet om ons dan te verliezen met het aaneen rijgen van allemaal kleine geluksmomenten in de huiselijke sfeer. We krijgen Kerstmis om ons in te prenten dat ons bestaan duurzamer wordt als we ‘de hemel’ in ons dagelijks leven toelaten. We krijgen Kerstmis omdat God ons de moeite waard vindt om zich aan ons te binden. Daarvoor moeten we waakzaam zijn, want o zo snel raken we verdwaasd door het bombardement van reclame en vertier.

Nu één kaarsje, iedere komend weekend weer een kaarsje er bij. Kaarsjes om onze weg te verlichten. Waakkaarsjes, waakvlammetjes. Maar als een waakvlam niet aan is, doet de verwarming het niet. Het kaarsje van binnen doet ons waakzaam zijn. Het kaarsje van binnen houdt ons bij de les. Echt geluk heeft met de hemel van doen. Duurzaam geluk.

            Joost Jansen o.pream.