Plechtig staat het er: Johannes de Doper treedt op… Het is als het begin van een groot drama. We weten dat het eens zal gaan over Jezus de Christus. Nu verschijnt daar een eerste figuur op het toneel. Er zijn al meer voorlopers geweest. De eerste lezing ging over Jesaja met zijn visioen van een wereld vol vrede: de wolf bij het lam, de panter bij het geitje.  Prachtige beelden. Johannes treedt op, hij voelt zich gesteund door al die verhalen, al die ervaringen van mensen.

Vandaag treden vele mensen op. Ja, in deze dagen natuurlijk Sinterklaas met zijn vele, vele pieten. Maar ook Wikileaks met de onthulling van vele, vele geheime stukken. De machtigen der aarde worden bang. De bijl ligt al aan de wortel van de boom zal Johannes de Doper zeggen. Wat hebben die machtigen te verbergen? Wat hebben de banken te verbergen, want Wikileaks zegt dat zij de volgenden zijn. Maar er treden natuurlijk meer mensen op. Wie zijn gezagvol voor ons? En… hoe reageren wij?

In de tijd van Johannes de Doper hebben maar enkele mensen hem serieus genomen. Van Johannes wordt gezegd dat hij een roepende in de woestijn is. Er zijn niet veel mensen in een woestijn… Ik herinner me nog iemand die mij zag lopen in de carnavalsoptocht en hardop zei: kijk hem eens, een roepende in de woestijn. Maar toen waren er veel mensen en die persoon bedoelde dus iets anders. Is iemand die een boodschap van vergeving en verzoening, een visioen van vrede uitdraagt, een roepende in de woestijn? Vandaag? Hoe reageren wij? Zeggen we: ‘Het zal mijn tijd wel duren.’ Of: ‘De soep wordt nooit zo heet gegeten als ze wordt opgediend.’?

Als er nu eens tien procent waar is van wat de profeten vandaag roepen? Dan is het toch al heel wat, zou ik zeggen. Voldoende om me ongerust te maken. Ligt de bijl aan de wortel van de boom? Ik denk het wel. En dan denk ik niet zozeer aan oorlogen en andere gewelddadige conflicten. Dan denk ik eerder aan wat er in ieder van ons leeft, in u en in mij. Want als ik soms mijn schouders ophaal en mij niet werkelijk interesseer voor die ander… En als ik mij kwaad maak en op mijn strepen ga staan… En als mijn ogen als het ware iemand kunnen doden… Dat herkennen we toch bij ons zelf? Is iemand hierin een uitzondering? Het grote kwaad in onze wereld begint in het hart van ieder mens.

Maar… in ieder mens leeft ook het verlangen naar dat het anders kan. Wanneer zal dit gebeuren? Is het voldoende om twee kaarsen aan te steken? Eén kaars om onze duistere kanten te verlichten, één kaars als klein lichtbaken dat ons uit de verte wenkt en roept. Het is als bij een lange tocht in het donker. Je hebt dan wel een zaklamp bij je, maar dat is niet voldoende om de goede richting te houden. Plotseling zie je in de verte een klein lichtje en dan gaat meteen de stap er in! Twee kaarsen hebben we ontstoken. Eentje voor hier, een lichtje is ons ver vooruit. Dat lichtje verwijst naar Kerstmis.

Als we nu eens voor tien procent vertrouwen op dat licht… Zou dat al niet veel uitmaken voor ons dagelijkse leven? Als je het even niet ziet zitten met je kinderen… Als je echt ten einde raad bent met een ernstige zieke in je familie… Als er nu eens tien procent waar is van dat visioen van vrede? Geeft ons dat niet een steun in de rug om de onherroepelijke realiteit aan te kijken? Wie in het kleine betrouwbaar is, zal dat ook zijn in het grote, zegt Jezus ergens. Wie in zichzelf de moeilijkheden aandurft, wie daar ruggengraat laat zien, zal het ook in het groot kunnen. Voor sommigen zelfs op wereldniveau.

Sinterklaas is er ook nog. Maar ook dit feest van Sint Nicolaas heeft een dubbele laag. Aan de ene kant is het een moment van gezelligheid en aandacht voor elkaar. Aan de andere kant worden er soms zaken aangesneden die net even verder reiken dan louter wat lol. Denk aan de twee kaarsen: een voor hier en nu, de ander is in de verte een baken. Dat lichtje verwijst naar een diepe vrede voor onze wereld, waarin mensen elkaar echt verstaan en nabij zijn…

            Joost Jansen o.praem.