Lazarus is later nog een keer gestorven. Het is misschien helemaal niet zo’n pretje om teruggebracht te worden tot leven en dan nog eens te moeten sterven. Maar misschien gaat het verhaal daar helemaal niet over… Waar gaat het dan wel over?

Wat mij treft in dit verhaal is dat het gaat over mensen die verdriet hebben, over twee zussen die treuren over een overleden broer, over een Jezus die zich kwaad maakt over de dood van een vriend. Daar gaat het verhaal zeker over.

Het valt mij op dat Jezus geen pasklaar antwoord geeft. Hij zou het toch moeten weten als Zoon van God! God weet toch alles!, zo denken wij. Maar kunnen we wel een antwoord krijgen op de gestelde vragen rondom lijden en dood? Dat zou wel gemakkelijk zijn! Een antwoord op alle levensvragen. Schieten we wat op met antwoorden op de vragen naar het waarom van lijden en dood? Ontlopen we dan niet de kern van de zaak? Volwassen worden betekent dat je kunt omgaan met de pijn van het leven. Volwassen worden betekent dat je accepteert dat een mens eens wordt geboren en ook weer een keer sterft. Laten we eens kijken welk antwoord wél in het verhaal gegeven wordt.

Jezus doet een paar dingen: Hij luistert, Hij gaat mee met een zielsverdrietige zus, Hij wordt ontroerd als Hij bij het graf komt. Er staat zelfs dat heel zijn binnenste zich omkeert. Dat is heftig. En dan roept Hij Lazarus, de overledene. Hij zegt: maak hem los van al zijn zwachtels, alles dat hem gevangen houdt. Wat Jezus hier doet is geen antwoord op de vraag naar het lijden en de dood, maar een antwoord is het wel. Een geleefd antwoord.

Wie getroffen is door lijden wil aandacht, geen verklaring. Bij wie de dood heeft aangeklopt, wil het liefst de aanwezigheid van een mens die echt meeleeft. Misschien met tranen, misschien zonder verklaringen, maar wel aanwezig met zijn hart, met zijn gevoel, met al zijn krachten. Wie echt verdrietig is, heeft geen behoefte aan een lang verhaal met veel uitleg. Pas hoorde ik man van de kerk aan wie iemand vertelde wat haar man allemaal mankeerde. De geestelijke begon een heel verhaal over de achtergrond van de genoemde ziekte en hoeveel procent overlevingskans de patiënt met zo’n aandoening heeft. Ik zag het gezicht van de vrouw wegtrekken. Ze zat echt niet te wachten op uitleg, ze wilde alleen maar aandacht. Ze wilde nabijheid van een ander.

Op weg naar Pasen zijn we steeds bezig met de kern van ons christelijk geloof. Een van de belangrijkste onderdelen van dit geloof is de nabijheid aan elkaar. God is ons nabij gekomen in een mens Jezus Christus opdat ook wij elkaar nabij zijn, zijn volk worden. Volk van God. Je mag het ook het Nieuwe Verbond noemen. Het gaat steeds om aandacht en daadwerkelijke liefde. Al zal Lazarus op een gegeven moment opnieuw gestorven zijn, het toppunt van nabijheid van zijn twee zusters en van zijn vriend Jezus zal hem voor zijn leven geraakt hebben. Dat is ook leven-verder-dan-de-dood! Nabijheid is sterker dan de dood. Nabijheid maakt dat mensen hun zwachtels kunnen afdoen, al hun belemmeringen. Echte nabijheid leidt tot vrijheid.

We leven in een maatschappij waarin mensen hoe langer hoe meer opgesloten raken in systemen. Zus of zo behoor je te leven. We kiezen er ook zelf voor want door wat we allemaal willen hebben, is de dwang om te werken erg groot. Je leven ontspannen inrichten is er soms niet bij. Jezus zegt echter: geloof in leven dat knellende banden losmaakt. Het gaat toch om nabijheid, soms zelfs zonder woorden. Nabijheid is sterker dan de dood. Elkaar nabij zijn opent voor een verder aan de dood. Dan kan het Pasen worden, in ieders leven.

Joost Jansen o.praem.