overweging op 4 september 2011
 Er is een joods verhaal waarin verteld wordt hoe er een fors probleem was binnen de gemeenschap. En zoals goede joden betaamt, bestudeert men de Bijbel om een antwoord op het probleem te vinden. Men komt er niet uit, ook niet na avonden leerhuis. Plotseling zien ze achterin de synagoge Mozes zelf zitten (dat kan in verhalen!). Ze vragen hem: weet jij het antwoord? Mozes weet het antwoord ook niet. ‘Wil je dan niet eens naar God gaan om antwoord te krijgen?’ Mozes wil wel en na verloop van tijd komt hij terug. ‘Het spijt me’, zegt hij, ‘God zit er zelf ook nog op te studeren.’

Tegen deze achtergrond zegt Jezus: wat jullie zullen binden op aarde zal ook in de hemel gebonden zijn en wat je zult ontbinden op aarde zal ook in de hemel ontbonden zijn. Hij zegt als het ware: de bal ligt bij jullie. De verantwoordelijkheid voor de voortgang van goed leven, ligt in jullie handen. Ga er niet vanuit dat God in de hemel alles voorkookt en dat jullie het maar hebben uit te voeren. De verantwoordelijkheid ligt echt bij jullie.

Dat is geen eenvoudige boodschap want de meeste gelovige mensen hebben allemaal nog wel het vertrouwen dat ‘ergens’ de oplossing voor leven en welzijn voorhanden is. Het hoeft maar ontdekt te worden. Ont-dekken: de doek die alles verbergt er af halen, dan komt de waarheid aan het licht. Dat is ook de letterlijke vertaling van het woord waarheid in het Grieks. En dat is nu niet zo? Hebben we dan als gelovige niet het gemak dat we maar hoeven te bidden en het wordt ons in de schoot geworpen? Al is het maar het recept…

Als puntje bij paaltje komt dan is ons geloof een heel uitdagend geloof. Slechts de richting wordt gegeven, niet het definitieve product. De richting wordt gegeven: bouw aan dat rijk van God, aan de gerechtigheid, aan liefde en trouw. Maar je moet het wel zelf doen. Toen ik het hier over had bij ons aan tafel in de abdij, reageerde al heel snel een medebroeder: maar dat kun je toch niet. Je kunt die verantwoordelijkheid toch niet aan!

Dat is waar, in je eentje kun je die verantwoordelijkheid niet aan. Daarom zegt Jezus: waar twee of drie in mijn naam bijeen zijn, daar ben ik in hun midden. Ons geloof is geen solotocht door het leven. Dat moeten we maar overlaten aan waaghalzerige meisjes die in hun eentje rond de wereld willen zeilen. Ons geloof heeft altijd met anderen te maken. Anderen die je niet tot een bepaalde weg kunt dwingen, anderen die niet manipuleerbaar zijn, anderen die met een beetje meer macht in handen wel jouw idee zullen volgen. Neen, met die anderen kun je wel optrekken en samen ontdekken dat Jezus in je midden is. Dat is de uitdaging. Dat is de opdracht.

Wat moeten we doen op die uitdagende weg? Gewoon zoals de gelovigen van alle tijden hebben gedaan. Je dagelijkse bestaan leiden en tegelijkertijd je bezig houden met die verhalen van God met zijn mensen. Verhalen die ook gevierd worden in een rijke liturgie. Woord dat vlees wordt. Woord dat vlees wordt onder de gedaanten van brood en wijn, maar ook vlees wordt in mensen die omgevormd worden tot mensen van God. Niet dat hierin steeds antwoorden gevonden worden. Dat gebeurt maar weinig is mijn ervaring. Je begint met vragen, en je gaat van vraag naar vraag. Helemaal helder wordt het allemaal niet, dat gebeurt misschien bij je dood, bij die ontmoeting van aangezicht tot aangezicht. Nu zijn we nog in het tijdperk van de vragen. Maar vragen die wel steeds intenser worden.

Vandaag zijn er instituties genoeg, ook de kerk, die beginnen met antwoorden. Ons geloof begint – als het goed is – met vragen. Waartoe zijn we op aarde? En het antwoord leidt tot vele andere vragen. Maar iedere vraag draagt ook een stukje antwoord in zich…

En dan die belofte: dat wat wij al gaande doen, al doende binden en verbinden, zo zal het in de hemel, in God zijn. Dus al ons ‘geklungel en gemodder’ heeft ook eeuwigheidswaarde. God zelf is ook niet verder in het vinden van concrete oplossingen. Hij is wel veel verder met het wijzen van de richting, met het schenken van zijn geestkracht, met die boordevolle voorraad liefde die is bij Hem. Al gaande, al zoekende, al vierende mogen we daarop vertrouwen.

Joost Jansen o.praem.