Onze wereld is hard en wordt nog harder. Niet dat ik een pessimist ben en overal het kwade zie. Maar een feit is dat je de verharding van de maatschappij ook in onze dorpen kunt tegenkomen. Een paar lampen kapot getrapt op Plein 1969, wat koperen leidingen van de kerken van Heeswijk en Dinther verdwenen, soms wat dealen van drugs op het kerkplein: wat in de grote steden gebeurt, vind je – in mindere mate – ook hier. Hoe brengen we daar een keer in?

Het is goedkoop om te zeggen: laten we er wat meer liefde in brengen. Mensen worden eerder bang en sluiten zich op. Gaan ’s avonds de straat niet meer op. ‘All you need is love’: ja, mooi is dat, maar het is niet reëel. Want waar hebben we het dan over, over welke liefde? De Heer je God liefhebben met heel je hart en de naaste beminnen als je zelf… Het dubbelgebod, zegt Jezus. Wat bedoelt Hij daarmee?

Jezus zegt dat het de kern is van de Wet. Hij bedoelt er mee: het is de kern van de leefregel die God in al die verhalen van de Bijbel heeft neergelegd. Die toevoeging in ons evangelie van vandaag zorgt er onmiddellijk voor dat liefde en beminnen in een wat ander daglicht komen te staan. Want bij liefde en beminnen denken we toch meestal aan een emotionele relatie tussen twee mensen, tussen ouders en kinderen. Liefde en beminnen zijn onderwerp van veel romans en films. Liefde en beminnen krijgen echter in ons geloof een bijzondere lading. Het is Gods liefde die mensen beweegt om er op uit te trekken en mensen bijeen te brengen. Het is liefde en beminnen die vele gelovigen tot bijzondere mensen maken. 

Het is vandaag Weredmissiezondag. Missie wereldwijd is gebaseerd op liefde, liefde tot God en tot de naaste. Liefde tot God in het gelaat van de ander… Een God die alleen is te kennen via de ogen van de ander! Soms komt dit in het leven van mensen groots aan het licht. Bijvoorbeeld in een fragment uit het levensverhaal van de zalige moeder Teresa:

Waarom doe je dat toch?, vroeg een melaatse man aan haar, terwijl zij in Calcutta zijn afgrijselijke wonden aan het verzorgen was. Want iedereen had de man langs de straat wel zien liggen, maar moeder Teresa had zich over hem heen gebogen en hem met haar eigen armen op een stretcher gelegd. Haar antwoord was geweest: Omdat ik God herken in jouw gezicht! De melaatse had toen met zijn bloeddoorlopen ogen moeder Teresa aangekeken en gezegd: En ik zie God in jou terug, want niemand anders doet voor mij, wat jij nu doet.

Van Jezus zelf weten we hoezeer Hij zich met de armen identificeert. Over een maand, op de laatste zondag van het liturgisch jaar, zullen wij Hem in dat beroemde evangelie over het laatste oordeel horen zeggen: Ik had honger en jij hebt mij te eten gegeven. Ik was ziek en jij hebt Mij bezocht. En dan zullen de rechtvaardigen vragen: Heer wanneer zagen wij U hongerig of dorstig of ziek? En in andere bewoordingen zal Jezus dan de opdracht van dat grote dubbelgebod herhalen: Wat gij aan de minsten van de mensen hebt gedaan, dat hebt gij aan Mij gedaan.

Enkele jaren geleden werd in de Egyptische woestijn een oeroud papyrusfragment gevonden en natuurlijk waren alle geleerden er als de kippen bij om te proberen de tekst van dit oude fragment te onthullen. Er toen ze na veel moeite die oeroude tekst hadden ontcijferd, bleek er alleen dit op te staan: Gij zult de Heer uw God beminnen met heel uw hart, met heel uw ziel, met heel uw verstand en met al uw kracht en uw naaste zij als uzelf. Het was in het kort de inhoud van heel Jezus’ bevrijdende Boodschap: God ontmoeten in de ogen van je naaste! Alle andere Bijbelteksten zijn bedoeld als duiding en uitleg van die ene zin.

‘Prent het in je hart’ - zegt Mozes in het boek Deuteronomium - ‘zet het op de deurpost van je huis en leer het aan je kinderen. Dan zullen de mensen met jou gelukkig zijn.’

Dat is dus een heel bijzondere liefde die Jezus ons opdraagt. Het is deze liefde die relaties heelt, mensen doet vergeven, anderen in beweging brengt om te helen. Het is een liefde die de aarde van aanzicht verandert.

 

Joost Jansen o.praem.