0verweging in de nacht van Kerstmis – 2011
Een schamel stel, een man en een vrouw, ze kloppen aan de deuren. Nergens onderdak te vinden. Hun geld is niet veel meer waard want de crisis heeft goed toegeslagen. De timmerwerkplaats is drie dagreizen ver weg. Dus geen inkomsten. En heb je al niet genoeg zorgen met een hoogzwangere vrouw? Veel zaken waarover je je normaal druk maakt vallen weg. Of het nu rond een zwangere vrouw is, of iemand die de laatste maanden van zijn leven ingaat, alles wordt dan relatief. Wat blijft er over als alle zekerheden zijn weggevallen? Hoe gaat je weg en waar vind je houvast?

Gelukkig is er ergens voor dit jonge stel een schuurtje. Met wat anderen van hun overvloed hebben afgedankt - vandaag zou je zeggen uit de kringloopwinkel - wordt de ruimte ingericht. Wat blijft er over? Het meest noodzakelijke: een vrouw die moeder wordt, een man die zorgt, inricht en vader wordt, een kind dat heel zijn omgeving in een ánder licht zet. Want dit vieren we in deze nacht, ieder jaar weer met Kerstmis: God laat zijn licht schijnen op onze alledaagse werkelijkheid. Dat is voor ons een ánder licht.

Het gaat met Kerstmis niet om het licht van de schijnwerpers die de idolen van onze tijd belichten. Het is niet de floodlight die soms verblindt en waardoor je niet meer de dingen kunt onderscheiden. Het is met Kerstmis het ándere licht dat het kleine gebeuren van een man, een vrouw, een kind verlicht. Wij worden met Kerstmis weer even teruggebracht naar waar het in ons leven ten diepste omgaat. Het gaat om je meest nabije verbanden, je man, je vrouw, je kinderen, je vrienden, de lieve mensen om je heen.

Het is niet voor niets dat we met Kerstmis onze aandacht naar binnen richten. Het hele jaar door worden we meegezogen in grootse projecten. In de economie gaat het om miljarden euro’s die de wereld worden rondgepompt. Kunnen we nog wel volgen hoe dat gaat? Het hele jaar door worden we uitgedaagd om meer te presteren. Met Kerstmis mogen we even ontdekken dat het er uiteindelijk omgaat hoe je met wat je in een stal vindt, nabijheid, zorg en ondersteuning aan elkaar kunt bieden. Met Kerstmis gaat het om een kwetsbaar kind dat helemaal overgeleverd is aan onze tedere zorg.

De omgang met een kwetsbaar kind heeft in onze kerk en in onze samenleving wel een knauw opgelopen. Ik ontkom er niet aan om het ook in deze nacht aan te snijden. Je kunt staande voor die kerststal je toch niet voorstellen dat aan dit kind wordt gemorreld? Je kunt je toch niet indenken dat mensen hun eigen macht over een kind willen botvieren? Dat is dodend, zowel voor het kind als ook voor de mens die het doet. Dat is pure zonde.

In de nacht van Kerstmis gaat het om de verantwoordelijkheid voor elkaar. Ik zou graag zien dat ieder huis, ieder gezin, iedere gemeenschap, een beetje is als op dat topmoment van die stal in Bethlehem. De verwondering dat nieuw leven geboren wordt. De gastvrijheid voor de herders die hun schamele gaven delen met dat kersverse echtpaar. De boodschappers die zingen van ‘vrede onder de mensen in wie God welbehagen heeft’. Ik zou graag zien dat onze kerk de intimiteit en de eenvoudheeft van die stal van Bethlehem, de kerk in het klein hier in Heeswijk-Dinther-Loosbroek, maar ook op wereldniveau. Dan krijgen we echt een andere wereld.

Een andere wereld? Ja, want je reageert op de dingen nu eenmaal anders als er een ánder licht opvalt. Wanneer we het licht van Kerstmis laten schijnen op waar we samen zijn, in onze huizen, aan onze tafels, in het samen werken en samen rust hebben, dan worden de gewone dingen bijzonder. Dan kijk je ook anders naar elkaar. Dan komen er andere dingen uit je handen. Je bouwt op en niet af. Die stal zal dan misschien een beetje aangenamer worden, maar ik hoop en bid dat Kerstmis ons aanzet om net wat zorgvuldiger en aandachtiger met elkaar om te gaan. Als alles wegvalt dan draait het toch enkel en alleen om de liefde? Heeft God zich daarom niet met ons verbonden: om die liefde die we aan elkaar mogen doorgeven? Is dat een Zalig Kerstmis?

 

Joost Jansen o.praem.