Het viel mij op vorige week hoe leeg de schappen bij de C1000 hier in het dorp begonnen te raken. De winkel van C1000 wordt een Coöp en de winkel moest leeg. We zijn zo gewend geraakt aan volle schappen, aan overdaad. Soms weten we niet te kiezen. En toch moeten we keuzes maken. Heftiger wordt een keuze als iemand zich de vraag stelt of zij met haar vriend of haar man verder wil. Ook die vragen worden gesteld, niet alleen in de kennismakingstijd bij een jongen en een meisje maar ook na zoveel jaar huwelijk. Keuzes moeten we steeds maken, gewone keuzes, levenskeuzes.

Soms worden we voor het blok gezet. ‘Je moet nu maar eens duidelijk kiezen!’, wordt er gezegd. Werd er ook gezegd tegen het joodse volk dat kersvers in het Beloofde Land is aangekomen. Ze hadden dan wel hun bevrijdende God gevolgd, weg uit het slavenhuis van Egypte, maar eenmaal aangekomen in het land van melk en honing, dan is de verleiding groot om je te wenden tot de goden van dat moment en van dat land. De verleidingen van de goden van goud en zilver, van geld en kapitaal dus. De goden van de losbandigheid en de seks. De goden van Blut und Boden. Er zijn zoveel verleidingen als het ze voor de wind gaat en er geen remmingen zijn. Er komt zoveel op hen af! Het is zo anders als in die veertig jaar in de woestijn met een onzichtbare God. Deze God geeft heus wel manna, maar het is net genoeg voor één dag. Alleen maar het dagelijkse brood. Die onzichtbare God veronderstelt dus dat je Hem vertrouwt. Het is zo anders als die voor de hand liggende goden in dit nieuwe, zo luxe, land. Die goden liggen zo voor het oprapen en je kunt er naar believen meer omgaan. Je kunt ze zelfs naar je hand zetten. ‘Kies maar!’, wordt tegen deze mensen gezegd. Voor velen is de keuze niet zo moeilijk. Ze kiezen voor de gemakkelijkste weg. Ook vandaag is die keuze niet zo moeilijk. De verkiezingsstrijd staat bol van aanlokkelijke beloften. ‘Kies maar!’

Rond Jezus speelt zich iets vergelijkbaars af. Natuurlijk krijg je volgers als je met vijf broden en twee vissen vijfduizend mensen te eten hebt gegeven. Maar volgers zijn nog geen volgelingen. Volgelingen stellen zich niet tevreden met brood en spelen. Volgelingen gaan door waar de volgers niet verder willen. ‘Kies maar!’ Jezus daagt zijn mensen uit. ‘Je hoeft mij niet te volgen om een veilig leventje te kunnen leiden, om geen risico’s in het leven tegen te komen, om steeds verzekerd te zijn. Ik daag je uit om mijn levensinstelling te volgen en te doen zoals ik steeds geleefd heb. In iedere nieuwe omstandigheid je leven te breken en te delen. Steeds antwoordend op God en op mensen.’

Soms hoor je wel zeggen: je moet je leven in eigen hand nemen. Anderen zeggen: geef je maar helemaal over, ik (of de kerk) weet wel wat goed voor je. De waarheid zal ook hier wel in het midden liggen. Want voor dat leven waarvoor Jezus zijn leerlingen bestemt (en dat zijn wij) moet je wel helemaal je zelf zijn, en toch ook je helemaal laten leiden, je toevertrouwen.

Kiezen betekent dat je een bestaan aangaat van vertrouwen. Wie niet kan vertrouwen, gaat zich houden aan strikte regeltjes. Doodsbang om het risico aan te gaan, angstig om fouten te maken. Trouw aan regels en voorschriften kan veiligheid geven, het is vaak wel een schijnveiligheid.

Wie echter kiest in vertrouwen, gaat het risico aan. Bij Jezus was dat het risico te eindigen op een kruis. Liefde veronderstelt altijd vertrouwen, geloof dus. Een weg van liefde brengt altijd risico’s met zich mee. Het risico dat je fouten kunt maken, maar ook het risico dat je wel eens iets nieuws kunt ontdekken. Dat in uitzichtloze situaties nieuwe kansen geschapen worden.

Wij maken deel uit van een traditie waarin mensen echte keuzes hebben gemaakt. Risicovolle keuzes. De keuzes kwamen voort uit hun diepe vertrouwen in God en in mensen. Ze gaan vaak een kwetsbare weg. Ze kiezen voor de kwetsbaren in de samenleving. Ze zoeken hangjongeren op. Ze zorgen voor sociale cohesie in hun buurt. Ze getuigen ook van hun geloof te midden van een onverschillige samenleving. Ze kunnen niet anders.

Waar zouden ze anders heen gaan?                                     

Zijn wij die mensen?

Joost Jansen o.praem.