Wat maakt gelukkig? Op Facebook – één op de zeven wereldburgers is aangesloten! – krijg ik steeds plaatjes van feestende, genietende mensen. Het lijkt als of dat het summum van geluk is. Geen zorgen, lekker eten en drinken, de problemen van onze wereld ver op afstand. We weten echter dat het zo niet is.
Ik denk dat zo iets ook speelt in het verhaal dat we zo juist hebben gehoord. Die man vraagt Jezus naar de weg van geluk. Er is dus een verlangen naar meer in hem. Die man – als goede jood – kent de Tien Geboden. Als Jezus hem er naar vraagt somt hij enkele op. Hij brengt ze ook in praktijk. Allemaal prima tot zo ver. En toch is hij niet helemaal gelukkig. Hij mist nog iets. Daarom stelt hij zijn vraag aan Jezus. ‘Kom, volg Mij’, is het antwoord. Dat kan hij niet. Heeft hij niet gezien hoe Jezus hem liefdevol aankijkt? Begrijpt hij niet dat geluk daar ligt waar je je overgeeft aan een ander?
Het verwondert me dat die mens op zoek naar geluk maar een gedeelte van de Tien Geboden citeert, het tweede gedeelte namelijk. Het eerste gedeelte gaat juist om die relatie met God, het tweede gedeelte gaat over de consequenties hiervan. Het eerste gedeelte gaat over het eer brengen aan God, je geen beelden maken omdat anders jouw relatie met Hem geweld wordt aangedaan. Het gaat over je relaties met je ouders: eer uw vader en uw moeder. Het eerste gedeelte van de Tien Geboden raakt dus meer aan je hart dan: niet doden, niet stelen. Denk maar eens aan je eigen relaties. Er zijn mannen die wanneer hun vrouw vraagt ‘houd je van mij?’ gaan vertellen hoeveel ze toch voor het huishouden doen. Dat ze hard werken. Maar dat was de vraag niet. De vraag ligt in de liefdevolle blik. Hebben we wat samen, meer dan het materiële?
Wat maakt gelukkig? Bij geluk gaat het uiteindelijk niet om ‘iets’. Bij geluk gaat het uiteindelijk altijd om ‘iemand’. Wanneer het om een ander gaat, gaat het om relatie. Het gaat om met wie je gelukkig wilt worden, gelukkig wilt zijn. Dan vallen een heleboel andere opties af. Keuzes moeten gemaakt worden. Op dit moment haakt de man in het evangelie af. En het is niet alleen die mens in het evangelie, velen haken af. Net zoals bij dat stelletje dat al vijf jaar samenwoont. Wanneer het meisje haar kinderwens uit, neemt de jongen de benen. Hij durft de consequenties niet aan.
We zijn deze week het jaar van het geloof gestart. Onze paus heeft daarvoor het initiatief genomen. Vijftig jaar ná het begin van het Tweede Vaticaans Concilie op 11 oktober 1962 wil de kerk het geloof intensiever als onderwerp nemen. Wanneer je met mensen over het geloof praat dan is een veelgehoorde opmerking: ja, er moet wel ‘iets’ zijn. Met een ‘iets’ heb ik echter geen diepe relatie. Een ‘iets’ kan ik naar believen weer in de kast zetten. Een ‘iets’ kan verslijten en uit de tijd raken. Ik kan een ‘iets’ ook weggooien… Echt geloof heeft echter steeds te maken met ontmoeting. Echt geloof gaat altijd om Iemand. God – hoe ongrijpbaar Hij ook moge zijn – bedelt om mijn aandacht. Het gaat Hem om een relatie. Hij kijkt mij als het ware met een liefdevolle blik aan. Wil je met Mij mee?
Wanneer je je eenmaal hebt toevertrouwd dan volgt de rest. Natuurlijk zal ik dan doen wat in de Tien geboden staat. Waarden en normen zijn er niet voor niets. Een samenleving moet toch gezond kunnen functioneren. Maar als het hart niet geraakt is, dan kom je er uiteindelijk niet. Je leeft pas als het hart geraakt is. Geluk zit ‘m niet in de spullen die je hebt maar in de mens die je voor elkaar bent. In liefde.
Joost Jansen o.praem.
Deze overweging volgt het evangelie Marcus 10,17-30
Wat maakt u gelukkig?
Wanneer u wilt reageren: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.