‘Van klein seminarie naar klein gymnasium’ was de titel van de presentatie die Bernrodedocent Ton Cruijsen dinsdagavond in de Openbare Bibliotheek aan Plein 1969 voor een kleine schare belangstellenden verzorgde in het programma ‘Blikopener’ van Basisbibliotheek Maasland. Jammer natuurlijk dat de voordracht samenviel met de maandelijkse avond  van heemkundekring De Wojstap, waar Dinthernaar en oud Bernrodeleerling Hans Lakwijk pater Damiaan tot leven wekte. Maar zijn (eerste) presentatie over de gymnasiumgeschiedenis die begint met de ‘grootste norbertijn ooit’ van de Heeswijkse abdij, Gerlachus van den Elsen, is zeker voor herhaling vatbaar. En dat zal volgens Cruijsen ook gebeuren, als deze try-out slaagt: volgend jaar bestaat het Heeswijks gymnasium 125 jaar.

Docent aardrijkskunde Ton Cruijsen is flink in het archief van het gymnasium gedoken, dat vanaf de beginjaren tot de dag van vandaag fraaie beelden bevat en goed de ontwikkeling van het kleine klasje van vier man in 1886 tot de grote school van nu met zo’n 600 leerlingen laat zien. Met een powerpointpresentatie en een vlotte babbel stond hij stil bij de ins en outs van missie, huisvesting, school en internaat, reglementen en ontsporingen, en alle soorten en vormen van ‘culturen’ en activiteiten. We zien zwart-wit beelden voorbijkomen van rechtop zittende priesterstudenten met pofbroek en kettinghorloge tot kleurrijke portretten van liggende gymnasiumleerlingen met punkkapsel en mobieltje; sobere gangen van toen en gangen van nu die een oud-en-nieuw feest zijn; een gemijterde abt in vol ornaat die, omringd door een cordon van witheren in 1938 de eerste steen legt voor het nieuwe gymnasium en een abt als eenling in wit habijt die genodigden bij de revival in 2009 toespreekt; een gedrukte missive van rond 1940 aan ouders van brave internaatstudenten, dat het Gymnasium zo nodig versterkende middelen verstrekt en een digitale close-up opname van de dit jaar ontdekte keylogger van een paar stoute whizzkids; actuele beelden van de vier minikapelletjes in de crypte (ze zijn er nog) met cryptische verhalen van toen over een geestelijk klimaat met verborgen gebreken en van de tot examen- zaal herbestemde oude kapel van nu, met een live getuigenverslag over het fysiek klimaat, de gebrekkige akoestiek en de verblindende kleuren waarmee de interieurarchitect de bakstenen wanden heeft laten texen.

Cruijsen trekt de gymnasiumgeschiedenis door tot de dag van vandaag en belicht naast al het fraaie en ook het minder fraaie. Zo blijft geschiedenis echt leven en raakt die ook ons zelf.  Zijn try-out is geslaagd en dus voor herhaling vatbaar.

 

Tekst en beeld: Rien de Visser