{jcomments on}Wilmington (USA), "It's a beautiful day..!!!" schalt uit mijn telefoon. Mijn wake up call van 6.45 in de ochtend. De gedachte om te gaan "snoozen" komt als eerste bij me op maar dat wordt snel verdrongen door het besef dat het toch echt tijd is om op te staan en te gaan werken.

 
Het is 5 mei 2010 en in Nederland zijn de Bevrijdingsdagfestiviteiten al in volle gang. De dag waarop de Nederlanders vieren dat het dit jaar 65 jaar geleden is dat Nederland bevrijd werd van het Duitse Juk.
 
Op weg naar de ontbijtzaal krijg ik de krant "USA Today" in mijn handen gedrukt en ben ik heel erg benieuwd naar wat hier de dag gaat beheersen. De krant opent met een groot schandaal, waarin een onderwijsinstelling terechtstaat voor het feit dat ze illegaal 15.000 webcam foto's heeft genomen van leerlingen in een thuissituatie op de door de onderwijsinstelling verstrekte laptops. Een ander groot item in de krant is de recensie van de Apple Ipad. In de ontbijtzaal staat de TV aan en het "Breaking News" opent met het bericht dat een aantal tornado's flink huishouden in twee staten.
 
Geen aandacht in de media dus voor een historisch feit waarin Amerika een grote en belangrijke rol speelde (uiteraard tezamen met de Canadezen, Britten, Fransen en Polen en andere geallieerde troepen). Niet dat ik dat verwacht had of er een grote waarde aan hecht dat ze aandacht besteden aan een historische gebeurtenis op een locatie ergens in Europa, maar vreemd vind ik het wel voor een volk, waarin het vechten voor Amerikaanse vrijheidsidealen een belangrijk onderdeel is van hun maatschappij. Zeker als ze er zelf ook een belangrijke rol in speelden.
 
Ik heb altijd al een fascinatie gehad voor geschiedenis met in het bijzonder de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog. In het begin had ik er eerlijk gezegd niet zoveel aandacht voor op de basisschool. Het was maar droge stof en ja het stond in de geschiedenisboeken, maar is het dan ook nog waar wat er gedrukt staat..?
 
Het besef van de waarheid en harde realiteit in de geschiedenisboeken kwam heel hard binnen toen in het schooljaar 1984-1985 op de Norbertussschool een volle week aandacht gegeven werd aan 40 jaar bevrijding. Tijdens die week werd er extra aandacht geschonken aan dit thema door het bekijken van documentaires, bezoek aan museum de Bevrijdende Vleugels, het bekijken van de intocht van de bevrijders (werd nagespeeld in de hoofdstraat).Echt grote indruk maakten twee sprekers die onze school bezochten.Een van de sprekers was een oorlogsslachtoffer (overlevende van een concentratiekamp). De andere spreker was Tiny van Rooy van bloemisterij Market Garden in Heeswijk.
 
Ik weet helaas de naam niet meer van het oorlogsslachtoffer, echter wél het verhaal over het leven in zo'n concentratiekamp, waar men elke dag moest vechten om te overleven. Het zoeken naar voedsel, het harde werken, het weerstaan van de pesterijen, de aanblik van vrienden die worden weggevoerd naar de gaskamers en het weerstaan van de drang om geen zelfmoord te plegen door tegen het elektrische hek aan te lopen.
 
Het uitgebreid verhalen over een situatie waarin een aantal gevangenen verzameld worden op een binnenplaats, waar ze naakt met hun buik op de grond moeten liggen, waarna de bewakers met hun herdershonden bij de gevangen met teveel vet op hun konten, dit laten wegeten door de honden, maakt dat iedereen (leerlingen en leraren) geschokt en onzeker, wat te doen met deze onthulling, volledig stilvallen....
 
Wat in onze geschiedenisboek te lezen was, blijkt meer een stukje poezie te zijn van historische feiten en gebeurtenissen. De kennismaking met een stukje werkelijkheid blijkt vele malen harder en eerlijk gezegd onvoorstelbaar.
 
De tweede bezoeker in die week is "onze bloemist" Tiny van Rooij, eigenaar van bloemenzaak "Market Garden". Benieuwd naar wat deze vriendelijke en altijd glimlachende man te vertellen heeft over de Tweede Wereldoorlog, luister ik met volle aandacht naar zijn verhaal. Tiny blijkt een een groot en serieuze verzamelaar van spullen uit die periode te zijn. Dit varieert van wapens, uniformen tot een helm en een parachute. Groot nieuws voor mij is als Tiny vertelt dat onze regio al mocht genieten van de vrijheid in September 1944...huh??? ....dit was toch in 1945...???
 
Het blijkt dat zijn bloemenzaak vernoemd is naar een militaire operatie van de geallieerden: Operatie Market Garden. Dit was de codenaam voor een geallieerd offensief in september 1944. Het bestond uit een grootschalige luchtlanding (Market) en een grondoffensief vanuit België (Garden). Het plan hield in dat de Britse, Poolse en Amerikaanse luchtlandingstroepen belangrijke bruggen over Nederlandse rivieren zouden innemen, waarna grondtroepen via deze bruggen snel zouden kunnen doorstoten naar het IJsselmeer.Daarmee zouden de Duitse troepen in het westen van Nederland in de tang zijn genomen en was er tevens de mogelijkheid om naar het oosten door te stoten, waar het Ruhrgebied, het industriële hart van Duitsland, lag.
 
Hoewel de doelstelling van deze operatie niet behaald is, werd hierdoor Zuidelijk Nederland wel bevrijd! Interessant om de film "Een brug te ver" en de TV-serie “ Band of Brothers" eens te bekijken. In Hadee is met name gevochten bij het Kasteel, een groep paratroopers waren boven het verkeerde kasteel geland. In plaats van te springen boven het Dinthers kasteeltje dacht de vliegtuignavigator dat het prima was om te springen boven het Heeswijkse kasteel. De daar gelegerde Duitse troepen hebben veel slachtoffers gemaakt onder die paratroopers. 
 
Met name in Son en Breugel, Sint Oedenrode, Eerde, Schijndel, Veghel en Heesch is er veel gevochten. In HaDee was het in die zin betrekkelijk rustig. Wel bemerkte men vele activiteiten vanuit Duitse Zijde (Den Bosch en Schijndel) om de zogenaamde "Hells Highway" te doorbreken. Deze weg, de oude weg vanuit Son naar Veghel en Ravensteyn, was de belangrijkste route om de operatie tot een succes te maken. Echter het was een smalle weg, te smal voor de tanks van de geallieerden waardoor het werd omgedoopt tot een Hells Highway.
 
 
OPROEP
Met in het achterhoofd dat het dit jaar 66 jaar geleden is dat onze regio werd bevrijd door de geallieerde troepen, willen wij als redactie extra aandacht besteden aan dit feit. Graag komen we in contact met HaDeejers (directe ooggetuigen of indirecte ooggetuigen door overgebrachte verhalen) die wat meer willen en kunnen vertellen over die bewuste Septembermaand in 1944.
Misschien was het je moeder die van een parachute kleding maakte voor de kinderen, of trad je op als gids voor de geallieerden. Het mogen natuurlijk ook verhalen zijn over "een gewone" HaDee dag in 1944.
 
Neem aub contact op via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. of bezoek onze nieuwsredactie op maandagmiddag (Cultureel Centrum Servaes).
 
 
...ineens keer ik terug in de dagelijkse realiteit door een begroeting van mijn Amerikaanse collega. Het is tijd om naar de klant te gaan. Onderweg vertel ik hem over deze bijzondere dag in Nederland. Het waarom en de betekenis van deze dag en dat het 65 jaar geleden is en dus nog extra bijzonder ook, met voor velen zelfs een vrije dag. Met een directe reactie als "Nice, good for the Dutch people, so today there will be limited service support from our Dutch colleagues huh?" plaatst hij het een en ander wel in een heel nuchter kader.
 

Paul van Zoggel

Naschrift: ik ben geen geschiedkundige en ik heb voor dit verhaal moeten putten uit mijn geheugen waar ik als 10 jarige jongen voor het eerst echt geconfronteerd werd met de Tweede Wereldoorlog.

In het weekend van 8 mei 2010 heb ik Washington bezocht en onder andere ook het nationaal oorlogsmonument The World War II Memorial . (zie foto, links zie je het Pacific deel en aan de rechterzijde het Atlantic deel). Die middag heb ik ook de hand mogen schudden van een soldaat met een Purple Heart onderscheiding (was toegekend voor zijn moedige optreden tijdens D-Day in Normandie).
 
The World War II Memorial honors the 16 million who served in the armed forces of the U.S., the more than 400.000 who died, and all who supported the war effort from home. Symbolic of the defining event of the 20th Century, the memorial is a monument to the spirit, sacrifice, and commitment of the American people. 
 
Wij nodigen de lezers uit om deze gebeurtenis (Operation Market Garden), met betrekking tot HaDee verder aandacht te geven door middel van foto's en/of verhalen. Neem aub contact op via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.  of bezoek onze nieuwsredactie op maandagmiddag (CC servaes).