Bij de viering van de heilige Cunera – Meijerijsche Museumboerderij 2012
Lezing uit de Bijbel Johannes 10, 11- 15
Ik ben de goede herder. Een goede herder geeft zijn leven voor de schapen. 12 Een huurling, iemand die geen herder is, en die niet de eigenaar van de schapen is, laat de schapen in de steek en slaat op de vlucht zodra hij een wolf ziet aankomen. De wolf valt de kudde aan en jaagt de schapen uiteen; 13 de man is een huurling en de schapen kunnen hem niets schelen. 14 Ik ben de goede herder. Ik ken mijn schapen en mijn schapen kennen mij, 15 zoals de Vader mij kent en ik de Vader ken. Ik geef mijn leven voor de schapen.
Het gaat in dit stukje evangelie over schapen, over dieren. Het gaat om zorg voor de dieren, zorg voor het kwetsbare in ons midden, van dier tot mens, van mens tot dier. Alles en ieder heeft met elkaar te maken in Gods mooie schepping. In het verhaal van Jezus, het verhaal van de Geide herder, gaat het verder om je leven te geven. Totale inzet, betrokkenheid, zorgzaamheid. Vandaag is dit meer dan actueel. Megastallen? Plofkippen? Wat is goed voor het dier én wat is goed voor de mens op den lange duur. Omgang met het milieu. Bernheze als de plek waar de grootste fijnstofconcentratie is.
Zoals we hier bijeen zijn rond deze museumboerderij zijn we ons er wel van bewust. Oplossingen moeten ons geboden worden door de specialisten van de landbouwuniversiteiten. Het intellect van geleerde mensen werkt op volle toeren. Je hoeft hiervoor niet bij Cunera terecht. Deze maagd en martelares uit de vijfde eeuw geeft de oplossingen niet voor onze hedendaagse milieuproblemen. Die geeft ook het Bijbelse verhaal niet. We moeten de onderscheidingen wel goed leggen. Maar als het gaat om je houding? Hoe stel je je op? Met welk hart, met welke instelling ga je de problemen te lijf? Er zijn volksstammen mensen die er van uitgaan dat alles door intelligente mensen kan worden opgelost. En als ze dan nog in God geloven, dan is het slechts God als een eerste oorzaak die alles in gang heeft gezet en daarna zich niet meer met zijn schepping bemoeit.
Maar los je hiermee alles op? Waar zijn de gevoelens gebleven? En als je meeleeft met je dieren, als je verantwoordelijk voor hun welzijn wilt zijn? Je bewogenheid: hoe ga je daar mee om? Wanneer je zelf in een kwetsbare positie komt, dan wordt alles relatief. Word je geconfronteerd met ziekte van je vee, of van dat ene paard dat je dochter of kleidochter berijdt, dan zul je van de ene kant de veearts moeten raadplegen, maar tevens zul je ook met je zorg goed moeten omgaan. En dan heb je mensen nodig die je de goede richting wijzen.
Cunera is zo’n voorbeeldfiguur, maar ook mensen die zich door haar laten inspireren. Cunera is een vrouw geweest die zich totaal aan God gegeven heeft. Deze mensen worden vaak gezien als ‘eng’, want ze zijn soms een aanklacht tegen de middelmatigheid van anderen. Je zou ze graag een beetje op afstand houden want het hoeft toch allemaal niet zo heftig in ons bestaan.
Toch verlangen we naar heiligen. Want we zijn jaloers op mensen die zich geheel en al geven aan een goede zaak. Stiekem verlangen we dat we ook iets van hen hebben. Wij zouden ook wel die totale zorg willen geven aan al wie ons gegeven zijn. We zullen samen een beetje die richting moeten opschuiven van de zorg wordt op den duur onbetaalbaar. De wurgdoek van de bezuinigingen begint al onze nek dicht te drukken.
En met deze wurgdoek zijn we terug – opnieuw – bij onze heilige Cunera. Zij is om het leven gebracht met een wurgdoek, uit jaloezie, die verkeerd uitgevallen liefde. Haar instelling van volledige toewijding, haar bereidheid om haar leven te geven voor God en de ander, stellen wij nu centraal. Wij laten ons inspireren door haar om in de complexiteit van ons bestaan, zorg en toewijding centraal te stellen. Cunera lost onze vragen niet op. Cunera, als volgelinge van Jezus, wijst wel de weg. Toewijding en zorg, en dat duurzaam, het is haar boodschap. Die boodschap vertrouwt zij ons toe.
Er is een lied: het zijn de kleine dingen die het doen, het zijn de kleine dingen die het doen… Niet iedereen zal dit een mooi lied vinden, maar het past wel heel goed bij het Evangelieverhaal van vandaag: een verhaal over de ‘kleine dingen’. Even soep maken voor de buren omdat oma is overleden en haar kinderen bezig zijn met het regelen van de begrafenis. Of zoals in de eerste lezing van vandaag wordt verteld: een twijgje van een reusachtige boom wordt in de grond gestopt en groeit uit en wordt zelf weer een grote boom. En in het evangelie gaat het om een graankorrel die in de aarde valt of een minuscuul klein mosterdzaadje. Het stelt allemaal – ogenschijnlijk - niet veel voor en toch neemt Jezus deze beelden op om iets te vertellen over dat Rijk van God. Dat Rijk kan niet gevestigd worden met bruut geweld. Dat Rijk kun je niet veroveren met een groot leger. Dat Rijk moet groeien vanuit de ‘kleine dingen’.
Deze gedachte staat haaks op onze huidige maatschappij. Heeft de boodschap van Jezus ons iets te zeggen nu we midden in een economische crisis beland zijn? De miljarden euro’s vliegen over de wereld. Het grootkapitaal roert zich. De vakbonden in veel landen mobiliseren hun leden om zich te verzamelen in grote demonstraties. Is dat de weg van het evangelie? Neen, dat is het niet.
Het christendom onderscheidt zich van andere wereldgodsdiensten juist door de weg van de ‘kleine dingen’. Dat is een weg van zaaien van bescheiden woorden, van kleine gebaren, van de uitgestoken hand die de ander nabij is. Het is een weg van de kleine stappen. Werkt dit?
Ja, deze weg van de kleine stappen werkt in heel verschillende omstandigheden. Hoeveel ouders volgen die weg niet wanneer hun kinderen gaan puberen? Met de harde hand je kinderen op die leeftijd in het gareel houden, lukt niet of maar even. Veel ouders kiezen er voor om met veel geduld en liefde een warm klimaat thuis te behouden, met hier en daar een suggestieve opmerking. Vrijwilligers in een vereniging of in een parochie kun je ook niet drillen, maar wel bemoedigen en stimuleren. De weg van de kleine stappen wordt ook door christelijke bewegingen gebruikt om - internationaal - vechtende partijen met elkaar tot vrede te brengen. De San Egidio-beweging heeft op deze manier vrede in Mozambique gebracht. Gewoon door in gesprek te gaan met de krijgsheren en hen van binnenuit te laten groeien tot het besef dat er voordeel te behalen valt bij vrede in het land. En ook voordeel voor hen persoonlijk… Dit zijn enkele voorbeelden die laten zien hoe de weg van Jezus, de weg van de ‘kleine dingen’, zijn uitwerking heeft.
Die weg van de kleine stappen gaat niet vanzelf. Die weg moet kunnen groeien in ons hart. Hoe? Bij mij hoop ik dat het groeit wanneer ik mij met deze parabels van Jezus over het Rijk van God inlaat en me niet laat verleiden om groots te gaan denken. Die weg kunnen we laten groeien door de kleine initiatieven in onze buurt te ondersteunen. Bemoedigen dat wat goed is, dat wat verder brengt, is van cruciaal belang.
Cruciaal… in dat woord zit het Latijnse woord crux besloten. Cruciaal heeft met ‘het kruis’ te maken, het kruis van Christus. Als we op een bepaalde manier tegen het leven van Jezus leven aankijken, lijkt het een mislukking. Zijn bestaan is bijna voor niets geweest. Omdat zijn weg totale liefde is, daarom heeft God, zijn Vader, Hem niet voorgoed ten onder laten gaan. Dat is de kleine, smalle weg van geloof. Geloof in de ander en geloof in God. Het is de kleine weg van de hoop dat het anders kan, van liefde die door eenvoudige mensen wordt gedeeld. Wie liefheeft, heeft weet van het kleine gebaar dat bergen kan verzetten.
Vandaag kunnen we er mee beginnen. We kunnen op dit vlak niets voorschrijven, we kunnen wel stimuleren en bemoedigen. We kunnen zelf die kleine stappen zetten…
Joost Jansen o.praem.
Gé Reinders en Koninklijke Fanfare St. Willibrord uit Heeswijk verzorgen samen een uniek optreden. In een tweede editie van Bloasmuziek wordt het talent van Reinders en de klasse van de fanfare bijeen gebracht. In 2005 speelde Reinders met de Koninklijke Fanfare een aanstekelijk programma met mooie liedjes. Het enthousiaste publiek in de Kersouwe genoot met volle teugen en zong massaal mee. Nu 7 jaar later spelen ze weer samen op een mooie zomeravond: Zaterdag 23 juni, aanvang 21.00 uur, entree € 15,-
