overweging op Pinksteren – 24 mei 2015
Aan het DNA van iedere mens kun je veel aflezen. Men zegt dat je aan het DNA min of meer kunt zien of je oud zult sterven of niet zo oud, voor welke ziekten je openstaat, wat je aan eventuele kinderen zult overdragen. Het DNA zit ergens verborgen in je lijf maar is wel bepalend voor je bestaan.
Ik meen dat het bij Pinksteren gaat om een soort DNA. Aan de ene kant vieren we met Pinksteren een ongrijpbaar aspect van ons geloof: de heilige Geest. Aan de ander kant kunnen we niet zonder deze adem van God, kunnen we niet zonder pit, dynamiek, kracht, troost, wijsheid, moed en noem de gaven van de heilige Geest maar op. Zonder spirit, zonder innerlijk kracht zijn we eigenlijk maar een stel lamzakken, mensen die sjokkend door het leven gaan, zonder richting, zonder hoop.
Wanneer een bedrijf bouwt aan zijn eigen identiteit, en ieder bedrijf moet dat om te overleven in een sterk concurrerende markt, dan werken de verantwoordelijken aan het DNA van hun onderneming. Zij willen dat op alle lagen van hun organisatie de werknemers een gelijke bezieling aan de dag leggen. Bij familiebedrijven wordt dat van oudsher meegegeven. Bij van Tilburg in Nistelrode loopt de oude baas nog steeds – centimeter om zijn nek – door het bedrijf. Zo iets bepaalt veel. Bij grote bedrijven hebben ze daar veel moeite mee, zeker als er veel verloop is.
De gemeenschap die Jezus voor ogen staat en die vandaag op Pinksteren het startschot krijgt, ziet hij als één grote familie. De heilige Geest die wij vandaag vieren en die we vandaag speciaal ontvangen, is van deze familie het DNA. De apostelen die in de Bovenzaal zich angstig opgesloten voelen, worden vrijgemaakt. Vrijgemaakt om er op uit te gaan en van die nieuwe beweging van God te getuigen. Vandaag krijgen de apostelen als het ware hun rijbewijs mee, zei iemand me. En dat is ook een beetje zo. De heilige Geest wordt gegeven: de geest van wijsheid en verstand, van moed en troost, van kracht en inzicht en noem maar op. Steeds een gave die je moeilijk kunt pakken of grijpen maar die wel wezensnoodzakelijk is. Wat is innerlijke kracht? Ongrijpbaar, maar die kracht wordt wel duidelijk en tastbaar wanneer mensen zich krachtig opstellen en pal staan voor de zaak van gerechtigheid. Wat is trouw? In wezen ongrijpbaar, maar trouw wordt wel duidelijk als een echtgenoot zijn verlamde vrouw die tevens niet meer kan praten, zeven jaar verzorgd. Dat is ‘second love’ in een heel nieuwe betekenis. Wat is troost? In wezen niet te pakken, maar wel voelbaar als je bij iemand blijft die verdrietig is en eenzaam.
De gave van Gods heilige Geest is moeilijk te vatten, maar we begrijpen allemaal waar het hier om gaat. Dat is het verwonderlijke. We voelen heel goed aan wanneer er een goede geest waait onder ons, of op ons werk, of in een voetbalelftal. Feyenoord blijft maar verliezen met zulke goede voetballers. De goede geest is er niet. Je voelt zulke zaken. Het tintelt, of het tintel niet. Het wordt tastbaar als we ook met aandacht en liefde naar elkaar toe staan en ons openstellen voor wat op onze weg komt.
Wat komt er op onze weg? Dat is niet voor te schrijven. Sommigen onder ons zijn te oud om nog op de barricaden te staan, maar ze zijn daarom nog niet afgeschreven. Anderen zijn in de kracht van hun leven en geven zich. Ze staan klaar als er een beroep op hen wordt gedaan. Ze hebben geen vastomlijnd kader, ze blijven lenig van geest. Dat is allemaal wel het werk van Gods heilige Geest, zo geloof ik.
Het gaat dus steeds om een instelling van binnenuit, ons geestelijk DNA. Het veronderstelt een innerlijk vrijheid. Het wordt ook duidelijk door vrijmoedigheid want dan zeg je echt waarvoor je staat en voor wie je staat. Ieder jaar is het Pinksteren en ieder jaar staan we stil bij dit ongrijpbare gebeuren. We schijnen het nodig te hebben. Juist omdat die heilige Geest van God niet zelf te maken is. We kunnen haar wel ontvangen. En eenmaal ontvangen kunnen we ervan genieten. Kunnen we er mee werken want zo hebben we ons geestelijke rijbewijs.
Joost Jansen, norbertijn
Wilt u contact opnemen? Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. of 06 505 64 739
overweging op 17 mei 2015
Wij wensen elkaar altijd alle goeds toe.
Een leven waarin geen ziekte is, een goed inkomen, fijne relaties, kortom alles is in orde. Liefde in de ruimste schakering dat dit voor ons kan zijn. Ik zie mensen al glimlachen. Wanneer ik het zó zeg dan klopt dat niet helemaal. Natuurlijk zullen onderdelen, zullen aspecten van dit alles aanwezig zijn. Maar het hele plaatje? Ho maar. Als er dan een kink in de kabel komt, hebben we dan veerkracht? Dat is een belangrijke vraag. Veelal wordt haastig gezocht om de ontstane hapering in ons persoonlijke systeem op te lossen.
Bij een ziekte naar de dokter, bij het verliezen van je baan naar het arbeidsbureau of uitzendbureau. Bij relaties wordt het al wat lastiger. Natuurlijk moeten we onmiddellijk reageren. Soms denk ik wel eens: had maar wat eerder gereageerd dan was het waarschijnlijk niet zo ver gekomen. Maar is er dan niet een duurzamere weg? De lezingen die wij op deze zevende zondag van Pasen krijgen, wijzen in die richting. Onze liturgie is knap opgebouwd. Sinds het hoogfeest van Pasen – zes weken geleden – worden we geleid in een proces van ontdekken. Ontdekken hoe je kunt leven met een Jezus die geleden heeft, gestorven is en toch ook weer tot leven is opgewekt door God. Donderdag j.l. met Hemelvaart wordt er bij stil gestaan dat wij het nu echt zonder zijn directe aanwezigheid moeten doen. ‘Een wolk onttrok Hem aan hun ogen’, staat er geschreven. Mooi verwoord. Hij blijft wel, maar ‘onttrokken aan onze directe waarneming’. Vandaag krijgen we te horen dat Jezus bidt om eenheid en dat we veilig blijven binnen Gods waarheid. Dat we toegewijde mensen blijven aan die waarheid. Bijna ben ik geneigd om Pilatus na te spreken in het proces tegen Jezus: ‘Wat is waarheid?’ De waarheid van de een is niet de waarheid van de ander. Om die waarheid wordt heel wat ruzie gemaakt, worden heel wat oorlogen gestreden. ‘Wijd hen U toe in waarheid’, bidt Jezus. Hij is echt bezorgd want die twaalf vrienden van Hem waren zo verschillend. Er waren heel wat heetgebakerde kerels onder hen. Hoe houd je ze toch bijeen in goede, ware verhoudingen? Zou het bij ‘waarheid’ daarom gaan: goede en ware verhoudingen? Ik denk het wel.
Waarheid is bij Jezus geen abstract filosofisch begrip. Het is bij Hem iets heel praktisch. Goede relaties die levens beschermen, die mensen tot ontmoeting brengen met elkaar. Eigenlijk is het een soort menselijke Fairtrade, eerlijke handel maar dan op menselijk vlak. Of in sporttermen: fair play. Ieder van ons voelt dan wel aan waarom het dan om gaat. Je gunt de ander niet alleen zijn leven, dat wil zeggen je vermoordt hem of haar niet, en dat gebeurt toch meer dan ons lief is. Niet letterlijk maar bijvoorbeeld verbaal. Er zijn best veel mensen die verbaal worden afgemaakt. Je gunt de ander zijn geluk. ‘Vader, bewaar hen, zij die Gij aan Mij hebt toevertrouwd…’, bidt Jezus. Harry en Bertha die volgende week hun vijftigjarig huwelijk vieren, zeggen niet veel anders. Ouders willen dat graag. Wanneer wij in die verhoudingen tot elkaar staan, doen wij hetzelfde. Er is nog heel wat werk aan de winkel op dit vlak van menselijke Fairtrade, van fair play. In het kleine gezinsverband tot op het grote wereldtoneel. Wil dit duurzaam zijn dan zal er altijd één persoon mee moeten beginnen. Eén die het aandurft om zich klein te maken en de ander te winnen. De eerste stap van verandering begint altijd door kwetsbaar te durven zijn. Onze relaties, onze verhoudingen worden maar al te zeer bepaald door macht. We zien bij die Jezus dat Hij een hele kwetsbare weg is gegaan. Een ogenschijnlijke mislukte weg. De dood op een kruis. Toch blijkt het een heilzame weg te zijn want Hij inspireert duurzaam vele en vele mensen. Ook ons op dit moment. Doet hij dat ook morgen? Ik bid er om. Samen bidden we er om. We bidden in de aanloop van Pinksteren om die goede Geest van Jezus en van zijn Vader. Want we verlangen allemaal naar Fairtrade en fair play in onze onderlinge verhoudingen. Heel diep in ons zelf weten we dat het daarom moet gaan. Waarom doen we het dan ook niet? Joost Jansen, norbertijn Indien u hierover contact wilt nemen: 06 505 64 738 of Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.